Đâu là chiều hướng  đời sống hôn nhân

                          người Việt hải ngoại ?

                             Người viết :          Phạm xuân Khuyến

Trong tiệc cưới nào cũng vậy, người dự tiệc cưới đều cầu chúc cô dâu chú rể trăm năm hạnh phúc, sắt cầm hòa hợp. Nhiều người tự hào đời sống lứa đôi của người Việt hải ngoại thì tốt đẹp hơn đời sống lứa đôi của người Mỹ, vì được hấp thụ một nền văn hóa lễ giáo tuyệt vời do cha ông để lại. Trên thực tế, cuộc sống lứa đôi người Việt hải ngoại, có sự  hòa hợp không? Đời sống lứa đôi của người Việt hải ngoại còn tốt đẹp không?

Những câu hỏi nêu trên sẽ được giải đáp dễ dàng  nếu đọc và phân tích mấy bài viết trong tạp chí và đặc san dưới đây. Xin mời độc giả đọc và phân tích để rồi khái quát được chiều hướng đời sống hôn nhân người Việt hải ngoại đi về đâu?

I-   Nội dung những bài viết trong tạp chí và đặc san:

     1-Bài của tác giả Nguyễn Bá Huy in trong tập Chí Đời Sống Mới Texas về tâm sự của một ông chổng bị bà vợ cẳn nhằn:

-Nếu bạn chăm chú vào công việc, thì bị trách là không để thời gian cho vợ, nếu bạn không làm việc hăng say, bạn là người chồng vô trách nhiệm.

-Nếu bạn đau đầu, bạn không thương nàng nữa, nếu nàng đau đầu, nàng mệt.

-Nếu bạn được thăng chức, là do sự ưu đãi của cấp trên, nếu nàng được thăng chức là do tài năng của chính nàng

-Nếu bạn khóc, bạn bị chê là tánh đàn bà; nếu bạn cứng rắn, bạn bị chê là loại động vật máu lạnh

-Nếu bạn hãnh diện những thành công của mình, bạn là người ham công  danh địa vị, nếu bạn không, bạn không có chí khí.

-Nếu bạn đụng vào nàng, là tội hành hung; nếu nàng đánh bạn. là do tự vệ.

-Nếu bạn quyết định việc gì mà không hỏi ý kiến nàng, bạn là kẻ độc tài;  nếu nàng quyết định việc gì mà không thông qua bạn, nàng là một phụ nữ độc lập,

-Nếu bạn khen nàng đẹp, coi chừng bị thưa là phá rối  tình dục; nếu bạn không khen nàng đẹp, có nghĩa là bạn  là người đàn ông vô duyên.

-Nếu bạn thưởng thức tạp chí người lớn, bạn là người dâm đãng; nếu bạn không, bị nghi là đồng tính.

-Nếu bạn  chăm sóc cơ thể mình, bạn là lại cái;   nếu  không, bạn là kẻ lười biếng.

-Nếu bạn tặng hoa cho nàng, bạn đang có âm mưu; nếu bạn không tặng hoa cho nàng, bạn không biết lãng mạn.

Không biết độc già nghĩ thế nào,  chứ phần tôi, dựa vào lời tâm sự của ông chồng, tôi mường tượng hình dung một bà vợ muốn được chồng yêu, chiều chuộng mình nhưng lại không  yêu chồng, không cảm thấy nơi chồng có gì đáng cảm phục.  Bà lấy mình làm trọng, mình là lẽ phải. Bà đang quắc mắt to tiếng cằn nhằn trước mặt một ông chồng cúi gằm mặt xuống, thộn người ra, chẳng dám nói câu nào.

Dựa vào lời tâm sự của ông chồng, tôi suy đoán có vẻ  ông  để ý đến công việc ở ngoài xã hội hơn là để ý đến bà vợ, ông không hiểu tâm lý vợ bao nhiêu, nên thiếu tế  nhị, hoặc  có tế nhị nhưng không đúng lúc; bởi vậy không được yêu vì không lôi cuốn được sự thán phục của vợ. Từ sự hiểu lệch lạc về  nhau, hai vợ chồng chắc là hay cãi lý và đã có lần đụng độ về tay chân đám đá gì đó. Họ ít ý hợp tâm đầu, nghi ngờ nhau, thiếu thông cảm, thường xung khác nhau, khó tính, cố chấp và chê bai nhau.

Nhận định

 Đời sống hôn nhân trong gia đình này thiếu bóng văn hóa Việt, một nền văn hóa được phong phú hóa bởi Ấn, Lão, Khổng, Phật ,Kitô Gíáo.Giửa hai vợ chồng không có tinh thần bao dung, nghĩa là tinh thần dung hòa những xung khắc (Ấn Giáo) không có sự thoải mái chấp nhận nhau ( Lão Giáo) không có một trong 5 đức Nhân Nghĩ Lễ Trí Tín ( Nho giáo), không có đức hỉ xả ( Phật Giáo), không có sự tôn trọng nhân vị ( Kitô Giáo).

2-  Đặc San của  Khu hội Cựu Tù Nhân Chính Tri Oklahoma Xuân Ất Dậu 2005 có bài viết về 20 điều bà vợ mong muốn ông chồng tuân thủ nếu muốn gia đình hạnh phúc

1/- Quần óc tóc tai gọn gàng. Tránh ăn mặc lôi thôi khi ra đường với vợ con.

2/- Không tò mò nhỏ nhen thắc mắc về những việc riêng tư của vợ như đi đâu, gọi điện thoại cho ai, tại sao điện thoại tháng này tăng lên nhiều quá.

3/- Thái độ, cách cư xử  dịu dàng với vợ như lúc mới cưới. Không to tiếng hoặc càu nhàu, dầu rằng nhà bừa bãi, con cái khóc lóc.

4/-  Biết giúp đỡ vợ những công việc lặt vặt trong nhà như trải giuờng, lau bụi, tắm cho con, cho con ăn.

5/- Có những giây phút chăm sóc gia đình như làm bữa ăn sáng Chủ Nhật. Tuy việc này vợ có thể làm, nhưng đây là cách biểu lô tình cảm rất có ý nghĩa.

6/- Độ lượng tha thứ, không nhắc đi nhắc lại những lỗi  lầm của vợ, nhất là vấn đề tài chánh trong gia đình

7/-  Biết tận dụng thời gian nghỉ cuối tuần để vui chơi đem lại giây phút thoải mái cho vợ con.

8/- Khôn khéo tế nhị nâng cao giá trị của vợ trong gia đình, nhất là trước mặt người khác

9/- Săn sóc thú vật trong nhà, và dọn dẹp khi chúng phá phách làm bẩn nhà cửa.

10/-  Giữ gìn nhà cửa ngăn ắp, gọn gàng, không vứt quần áo, sách vở bừa bãi.

11/-  Khi dự các buổi tiếp tân, không nên bỏ rơi vợ trước đám đông người lạ. Cần giới thiệu và giúp vợ làm quen với môi trường mới.

12/-  Không ham mê làm việc hoặc thú vui nào khác mà bỏ mặc vợ cô đơn.

13/-  Khi có việc xẩy ra trong nhà, như có ai đau ốm, bận rộn, người chồng cần tỏ ra tháo vát, biết giúp đỡ công việc nội trợ như nấu ăn, rửa bát, giặt ủi, chăm sóc con cái.

14/- Tểu biết về sự hiện diện của vợ trong gia đình. Đừng tỏ ra bất cần, có vợ ở nhà hay không cũng không thành vấn đề.

15/-  Không từ chối hay cằn nhằn khi vợ nhờ mua vài món đồ dùng phụ nữ khi đi sắm sửa.

16/-  Tận dụng thời gian nhàn rỗi để tạo giây phút thơ mộng, say sưa thủa ban đầu, như nắm tay nhau dạo phố buổi tối, ngồi cạnh nhau tâm sự trong đêm mưa.

17/-  Có cái nhìn rộng rãi về tương lai, khi cơm chẳng lành canh chẳng ngọt xẩy ra và nhỡ có ly dị thì hãy xem nhau như bạn bè.

18/-  Chung thuỷ với vợ dù có những cạm bẫy bủa vây.

19/-  Gìn giữ sức khỏe, không phung phí tiền bạc trong thú vui cá nhân.

20/-   Khéo léo khi tiếp xúc với gia đình bên vợ. Không xem mẹ vợ là cái gai.

Không chỉ có 20 điều mà là cả một danh sách dài và vô tận. Tuy nhiên. nếu chỉ cần tuân thủ những lời khuyên trên, đức lang quân trở thành một người chồng lý tưởng.

Qua lời tâm sự của bà vợ Việt tại Oklahoma, chắc độc giả hình dung ra một ông chồng có những đặc điểm sau đây: tóc tai bù xù chẳng chịu chải gọn gàng, quần áo mặc lôi thôi, nhà cửa thì chẵng ngăn nắp gọn gàng tý nào, quần áo thì để bừa bãi, sách vở thì lung tung, tiêu pha thì phung phí tiền bạc cho thú vui cá nhân, việc nhà thì lười, ít tắm rửa cho con, ít cho con ăn, ít chăm lo thú vật. Còn đối với vợ thì ông chồng lại tò mò nhỏ nhen thắc mắc, ít độ lượng, nhắc đi nhắc lại những lỗi lầm của vợ, cằn nhằn, cư xử cứng cỏi, to tiếng, và bỏ rơi vợ  trước đám đông người lạ, bất cần vợ trong nhà.

Đồng thời chắc các bạn cũng hình dung ra một bà vợ có những đặc điểm sau đây: đòi giữ tiền, và tiêu xài xả láng mà không bị kêu ca, muốn chồng nể mình ở nhà,  trọng mình trước mặt người khác, muốn được tự ý đi, tự ý về, tự ý gọi điện thoại cho bất cứ ai, muốn được thơ mộng nắm tay nhau dạo phố buổi chiều, ngồi cạnh nhau tâm sự trong đêm mưa, và không muốn chồng rầy  la nếu nhà bừa bãi con cái  khóc lóc.

Nhận định

Hợp lý: bà yêu cầu ông chồng ăn mặc gọn ghẽ, thu xếp nhà cửa cho gọn, lo việc gia đình với bà. Bà muốn ông độ lượng với bà, nuôi dưỡng mối tình đầu khi mới cưới, nể bà ….

Có một câu hỏi đặt ra: bà vợ yêu cầu ông chồng 20 điều dưới dạng nào?

Trong số các yêu cầu của bà vợ, có một số hàm ý răn dạy ông chồng. Vì vậy, nếu bà nhẫn nại từ từ ngỏ lời trong những cử chỉ yêu đương, trong những lời nói dịu dàng, trong những lúc bà vỗ về ông chồng, trong những lúc bà săn sóc cho chồng… hay nói một cách vắn tắt, nếu bà  ngỏ lời với tư thế một người vợ hiền, thì bà có thể thành công. Ông chồng chắc sẽ nghe bà vợ hiền của mình. Nhưng những lời yêu cầu đó chỉ đạt được sau một thời gian dài, chứ không trong chốc lát, bởi lẽ  lối sống, tập tục thói quen nào đó đã ăn sâu vào con ngưởi, không dễ gì gột rửa mau được. Bà vợ phải nhẫn nại trong tâm tình yêu đương.

Nếu bà vợ ngỏ lời yêu cầu bằng phương cách cằn nhằn, lải nhải thì sự căng thẳng giữa  hai vợ chồng sớm muộn sẽ xẩy ra, tình yêu suy giảm. Ngoài ra, hình như có cái gì không hợp lý khiến ông chồng không thiết tha  với bà, với gia đình. Phải chăng đồng tiền?  Bà muốn chủ chốt đồng tiền, hạn chế đồng  tiền tiêu của ông chồng, đòi ông chồng tiết kiệm đồng tiền, nhưng lại đòi cho mình cái quyền chi tiêu quá lố cả vào những gì không cần thiết lắm như tha hồ gọi điện thoại. Hình như có cái gì không hợp lý khi bà vợ đòi ông chồng chung thuỷ với bà nhưng lại phải coi bà với tình bạn nếu bà ly dị ông.

Giả thử ông chồng đáp ứng hết tất cả những đòi hỏi của bà vợ, thì bà vợ có kính trọng ông chồng  hơn hay là bà sẽ coi thường ông, khinh bỉ ông?
Trong gia dình này chúng ta thấy ông chồng thiếu sót nghĩa vụ của mình, còn bà vợ đòi hỏi hơi nhiều, đòi hỏi cả những gì xem ra không hợp lý, nhất là đòi làm chủ đồng tiền. Chắc các bạn biết đồng tiền là nguyên nhân cho nhiều trường hợp đổ vỡ gia đình dẫn đến ly dị. Tạp chí Time số tháng 01/2005 chủ đề The Science of Happiness trang A-40 có nói vấn  đề này rất rõ.  Đời sống hôn nhân gia đình này bắt đầu xa lạ đối với nền văn hóa Việt, một nền văn hóa được phong phú hóa bởi Ấn Lão Khổng Phật và Thiên Chúa Giáo Giáo. Lối sống của ông chồng có vẻ cá tính không thiết tha với việc nhà. Điều đó có thể là dấu hiệu thiếu tinh thần hòa hợp giữa vợ chồng

(Lão Giáo). Những đòi hỏi của  bà vợ, nếu biểu  lộ ra bằng cách cằn nhằn lải nhải mà thiếu sư săn sóc chồng  thì là dấu hiệu cho biết đã có sự lu mờ của 5 đức Nhân Nghĩa Lễ Trí Tín ( Nho giáo). Những đòi hỏi của bà vợ có vẻ là là một áp đặt trên ông chồng. Nếu đúng như vậy, thì lối xử sự đó trái với tinh thần Phật Giáo Giáo chống tham lam và trái vớu tinh thần Thiên Chúa Giáo cấm vợ chồng không được đè nén nhau

3-   Cũng đặc san Khu hội Cựu Tù Nhân Chính Tri

         có bài viết  về 8 chiêu nịnh chồng của một bà vợ

1/-   Lúc nào cũng phải khen chồng là một người đàn ông tuyệt vời, cho dù chàng có hàng tá khuyết điểm. Hãy cứ cho chàng là người anh hùng, kẻ cứu nhân độ thế, siêu nhân. Nói chung bạn hãy nói tất cả những gì làm cho chàng nở to mũi (ít ra là đối vợ mình) cam đoan rằng chàng sẽ tỏ ra dễ chịu với gia đình ngay.

2/-  Luôn nói với chàng giá trị mà gia  đỉnh có hôm nay là do chàng tạo nên, mỗi quyết định sáng suốt của chàng đều được cả nhà  tin phục đền soái cổ.  Vì vậy mỗi khi bạn muốn thay đỗi việc gì cũng nên tham khảo ý chàng trước, sau đó cứ từ từ lái theo ý mà bạn cho là đúng nhất. Tối kỵ làm chàng bất mãn bằng cách gạt ngay ý kiến khi chàng mới thốt lởi ra cửa miệng

3/-  Thường xuyên nịnh chàng những câu như: anh mặc chiếc áo này trông đẹp trai ghê. Những lời nịnh nọt sẽ làm chàng ngời ngời hạnh phúc. Hãy luôn luôn nhớ rằng nếu mình không khen, biết đâu nhiều phụ nữ khác khen chàng và như thế càng thêm rách việc.

4/-  Luôn luôn là người hiểu rõ chồng nhất, nhất là khi chàng đâm chiêu, hắt hơi sổ mũi. Cứ vỗ cho chàng ăn no ngủ kỹ, cam đoan chàng sẽ trở thành một ông lười, đâu còn thời gian ra ngoài nhìn ngắm nọ kia.

5/-   Đôi khi có những bực mình chàng đem từ sở làm về khủng bố gia đình. Cách hành sử khôn ngoan nhất: là bạn không bao giờ tỏ thái độ bất bình hay khó chịu.  Hãy né tránh thật xa để chàng quậy một mình, sau đó mới từ từ phân tích và nói cho chàng là lần sau đừng mang xì trét

( stress) về nhà. Còn muốn tâm sự hay xoa dịu thì vợ và các con luôn là hậu phương ấm áp.

6/-  Bởi  gu thẩm mỹ của chàng kém lắm, nên bất cứ quần áo, giầy dép, son phấn nào mà chàng không thích thì bạn hãy cho chúng biến  ngay. Như thế dưới mắt chàng, bạn sẽ là người vợ biết nghe lời chồng.

7/-  Khi chàng về khoe ở ngoài  ai cũng cho chàng là tài giỏi đẹp trai, bạn cứ ủng hộ.  Hãy cho chàng thấy chàng luôn có giá và sau đó kín đáo dò la xem tư tưởng đó do ai nói với chàng?

8/-  Nếu thực hiện tất tần tật những điều trên mà chàng vẫn không chấp nhận bạn là một người vợ hoàn hảo thì quả là chàng hơi có vấn đề. Chừng đó bạn nên xắn tay áo lên tìm phương thức khác, có thể quyết liệt hơn, chẳng hạn.

Qua lời bà vợ, chắc các bạn hình dung ra một ông chồng có những đặc điểm sau đây: thích được phỉnh, thích được vỗ về, thích ăn no ngủ kỹ, dễ bị lừa phỉnh và ít thông minh. Các bạn cũng đồng thời hình dung ra một bà vợ có mưu lươc tâm lý: phỉnh cho chồng nở to mũi, vỗ về chồng để dò ý chồng hòng lái chồng theo đích của mình, ăn diện phù hợp với gu của chồng, tạm hoãn son phấn thời trang mà chồng không thích, lảng tránh những bực mình của chồng từ sở đem về, tránh không để chồng bất mãn, để lấy cảm tình với chồng, mà nhờ đấy tìm hiểu chồng dễ dàng hơn. Nếu mưu lược tâm lý thất bại, không thuyết phục ông chồng rằng bà vợ của mình hoàn hảo, thì bà xắn tay áo lên cho chồng biết tay.

Nhận định

Bà vợ khôn ngoan: biết cách lấy cảm tình với chồng làm cho gia đình êm ấm, có phương cách hiểu chồng và cố vấn cho chồng để kiến tạo gia đình, nếu bà nhiệt tâm  và thành thực.  Rất tiếc bà áp dụng kế hoạch phỉnh. Phỉnh là xạo, khen điều không có, có thể thành công trong thời gian ngắn, nhưng dần dà  sẽ thất bại, vì ông chồng sẽ khám phá ra mà không còn tin nữa. Như vậy, sự bà vợ không thành thực ( phỉnh) là một vấn đề, chứ ông chồng chưa phải là một vấn đề.

Kế hoạch phỉnh trái với tinh thần Nho Giáo bởi lẽ Nho Giáo lấy chữ Nhân làm trọng. Nhân có nghĩa là tốt bụng mà tốt bụng hàm ý phải thành thực. Chỉ con người thành thực mới giáo hóa được mình và giáo hóa được tha nhân và xã hội.

 Phương pháp của bà tránh cãi lý, tránh những gì làm bực ông chồng để êm cửa nhà là chiến thuật dùng sự mềm mại của nữ giới để thắng cái cứng  cỏi của nam giới thì hợp với tinh thần  Lão Giáo. Phương pháp của bà cũng tôn trọng ông chồng, tránh điều chê bai hợp với tinh thần Thiên Chúa Giáo.

4- Bài  của Nữ Tác Giả Dương Trinh Nhan  in trong Mục tâm tình Bạn Trẻ của Nguyệt San Hiệp Nhất số 54 tháng 6 năm 1997,California về  đề tài   những  mong muốn của các bà vợ :

Điều mong ước đầu tiên: xin các anh đừng bao giờ gây tổn thương đến chị em chúng tôi. Chúng tôi không có khả năng chịu đựng bất cứ lời nói vô tình, cử chỉ khinh miệt, hành động bội bạc nào của các anh. Chúng tôi quá nhạy cảm để chỉ đón nhận sự tế nhị, dịu dàng, tôn trọng cũa các anh.

Điều mong ước thứ hai: xin các anh đừng lên án chúng tôi thích se sua, trau chuốt, chưng diện. Làm sao chúng tôi có thễ làm khác được  khi Thượng Đế đã chọn chúng tôi làm phái đẹp.Chúng tôi có mặt ở đời, ngoài việc đón nhận yêu đương, còn mang hương sắc cho đời sống.

Điều mong ước thứ ba:   Xin các anh đừng cho chúng tôi là tầm thường, hạn hẹp. Hãy thông cảm đón nhận những gì chúng tôi có và đang có.

Điều mong ước thứ tư: Hãy nâng niư chiều chuộng chúng tôi như một món đồ quý gía. Hãy bảo vệ che chở chúng tôi khỏi phiền muộn, gian lao của cuộc sống. Tóm lại, nếu các anh thực thi những điều tâm sự trên, thì chị em chúng tôi bảo đảm rằng không anh nào phải đóng cửa, tắt đèn trùm mền mà rên rỉ câu thơ của Xuân Diệu: Yêu là chết trong lòng một  ít.

Đọc xong bài viết, chắc các độc giả cũng như tôi đều hình dung ra một bà vợ thích se sua trau chuốt chưng diện để đón nhận yêu đương, và mang hương sắc cho đời sống. Bà vợ này thích được thông cãm những gì đang có, thích được nâng niu, bảo vệ, nhưng không thích bị tổn thương vì những xúc phạm vô tình của chồng. Những mong ước này của bà vợ hàm ý rằng ông chồng của bà thiếu tế nhị, thiếu dịu dàng hay vô tình thốt ra những lời nói, hoặc có những cử chỉ có vẻ khinh thường, chê bai hoặc bội bạc đối với bà.

Nhận định

Những mong ước của các bà vợ California cho tôi cái cảm tưởng rằng nhiều ông chồng Việt hải ngoại thiếu tế nhị, thiếu dịu dàng trong cách cư xử với vợ và thiếu tôn trọng bà vợ. Nếu quả đúng như vậy, thì các ông chồng lỗi hai đức nhân và lễ của Khổng Giáo và Thiên Chúa Giáo vì hai tôn giáo này đòi ai nấy phải xử xự với nhau cho hợp tình người, cho đúng phẩm giá con người. Về phía các bà vợ, thì hình như các bà chỉ muốn cho chồng chiều mình, làm vừa ý mình mà quên rằng mình phải săn sóc chồng nữa chứ. Hay nói cách khác, trong đời sống hôn nhân ngày nay các bà vợ chú trọng vào sự đòi hỏi nhận hơn là cho, các bà vợ coi nhẹ nghĩa vụ làm vợ,  lỗi cái nghĩa của Khổng Giáo . 

5- Bài viết của Nam tác giả Hoàng Minh Trung  in trong Mục tâm tình    Bạn Trẻ của Nguyệt San Hiệp Nhất nêu trên về  đề tài  những  mong muốn của các ông chồng: 

Điều mong ước đầu tiên: Xin các chị đừng áp dụng luật  “ Răng đổi răng, mắt đổi mắt của người Hồi Giáo”

Điều mong ước thứ hai: Xin các chị đừng vội vàng kết tội anh em chúng tôi.

Điều mong ước thứ ba: Xin các chị đừng gây áp lực chúng tôi.

 Chắc độc giả cũng như tôi đều hình dung ra một ông chồng vì thiếu tế nhị, vô tình thốt ra những lời nói có vẻ khinh thường vợ, hoặc vì vô tình mơn trớn một bà đầm nào khác ngoài đường lộ hoặc ở sở làm, bị bà vợ nổi cơn lôi đình trả đũa tơi bời. Hốt  hoảng quá, ông chồng sợ hàng xóm biết, vội quì xuống xin lỗi bà vợ.

Nhận định

 Sự trả đũa của các bà vợ rất mau lẹ, thường thì chưa kịp suy nghĩ cho đủ. Sự trả đũa này thường gây hấn, khiến cho sự tổn thương trong gia đình, nhiều khi không thể cứu vãn được

 Xin chưng lại câu chuyện thực của TPT Nguyễn Mạnh San đăng trong Tuyển Tập Pháp Luật Hoa Kỳ Thực Dụng .  Đó là câu chuyện Cấu Chim vì quá  ghen ( trang 403) .

Anh Rick (chồng) đang ngủ say như chết, chị ( vợ) liền dùng 5 ngón tay phải mà hồi tối trước khi đi ngủ chị đã dũa cho thật sắc nhọn, chị liền thọc vào ống quần đùi anh Rick, cấu thật mạnh vào thằng cu nhỏ , của quí anh Rick, anh tỉnh giấc choàng người dậy, dùng đôi chân đạp mạnh chị té ra khỏi giường rơi xuống đất. Rồi anh  ôm chặt nó vào trong lòng 2 bàn tay của anh, cứ thế lăn lộn trên giuờng và gào thét ầm ĩ vì quá đau đớn. Nhỉn thấy máu chảy  lênh láng trên giường, tiếng gào thét kêu la đau đớn của anh Rich làm cho chị phải mủi lòng, chị liền nhấc ống điện thoại lên kêu 911 và chỉ 5 phút sau là cảnh sát và xe cứu thương đến.  Xe cứu thương chở anh vào nhà thương cấp cứu, còn cảnh sát  thì còng  hai tay chị lại, dẫn chị  lên xe cảnh sát để chở chị vào trại tạm giam. Sau đó chị được họ  cho biết là chị bị buộc vào tội  tấn công với võ khí nguy hiểm, gây thương tích trầm trọng cho chồng của chị ( assault with deadly weapon to cause critical injury). Sự trả đũa nêu trên: Răng đền Răng trái với tinh thần Văn hoá Việt. Nền văn hóa Việt muốn lấy cách sống của kẻ yếu mềm để tấn công cách sống cứng mạnh ( Lão Giáo), muốn lấy đức Nhân ( Nho Giáo) mà trị người, muốn lấy dức Từ Bi ( Phật Giáo) mà cải hóa tâm con người, muốn lấy thiện tâm ( Thiên Chúa Giáo) mà giáo dục con người nên tốt.

II-  Các cặp vợ chồng nêu trên có đạt được hạnh phúc không?

Lấy nhau để hạnh phúc, chứ chẳng có ai nhằm kết hôn để khổ. Trong đời sống vợ chồng, chẳng có bà vợ nào hạnh phúc khi thấy ông chồng khổ tâm vì mình, cũng chẳng có ông chồng nào hạnh phúc khi thấy bà vợ mình bị hành hạ dã man khóc ngày khóc đêm.

Nếu lý luận đó là đúng, thì trong đời sống lứa đôi của cặp vợ chồng Texas, chẳng  người nào được hạnh phúc. Ông chồng làm sao hạnh phúc được, vì luôn luôn nghe thấy vợ cằn nhằn và chê trách mình đủ thứ. Thấy chồng chẳng vui,  chẳng nói chẳng rằng thì bà vợ khó tính liệu có tâm hồn thoải mái không?    Nếu không có tâm hồn thoải mái thì cũng chẳng sướng  gì. Chẳng lẽ sống suốt đời như vậy mãi sao?    Nếu còn muốn sống với nhau, thì cả hai vợ chồng nên tìm hiểu nguyên nhân.  Trong khi tìm hiểu nguyên nhân, thì việc tiên quyết phải làm đầu tiên là nghĩa vụ. Bà vợ chu toàn nghĩa vụ làm vợ, ông chồng chu toàn nghĩa vụ làm chồng, không nên đặt vấn đề ai phải làm trước.   Nếu tìm ra nguyên nhân là vì vợ cằn nhằn mà chồng khổ tâm, thì bà vợ thôi không cằn nhằn nữa. Nếu nguyên nhân là vì không thiết tha với vợ mà chỉ mải miết  bạn bè hoặc những chuyện đâu đâu, thì ông chồng  chấm dứt những vớ vẩn đó, thường xuyên có mặt tại nhà, tế nhị, dịu dàng với vợ một chút nữa. Sự chu toàn nghĩa vụ và tìm ra nỗi khổ tâm của nhau sẽ làm cho hai vợ chồng nhen nhúm tình cảm, từ từ cảm phục nhau, và tình yêu lại bừng sáng.

Hạnh phúc có thể đến với gia đình bà vợ Oklahoma có 20 đòi hỏi chồng, nếu bà biết nhỏ nhẹ ngỏ những yêu cầu của mình, nhất là những yêu cầu hàm ý răn dạy chồng, trong lúc thích hợp và trong vòng tay yêu đương.   Đáp lại lòng tốt của vợ, có thể ông chồng mủi lòng, thương vợ, chiều theo ý vợ.   Ngược lại, hạnh phúc sẽ từ từ suy giảm khi mà những đòi hỏi của bà vợ diễn ra dưới dạng cằn nhằn, lải nhải.   Ông chồng làm sao hạnh phúc được vì luôn luôn nghe những đòi hỏi của bà vợ, nhất là những đòi hỏi xem ra bất hợp lý, xem ra như bà vợ muốn trịch thượng. Nếu mà thực hiện tất cả những đòi hỏi đó, liệu bà vợ có trọng kính mình không hay vợ mình khinh mình hơn. Nghĩ như vậy, ông chồng  chống lại bà vợ, thì liệu bà vợ có hạnh phúc không?  Hơn nữa thực tế cho biết ai mong chờ nhiều mà không đạt được điều mình ước ao thì chỉ khổ thôi.

 Công việc trước mắt của bà vợ là bà nên chu toàn nghĩa vụ làm vợ của mình, rồi tìm những điễm tốt của ông chồng mà khen để lấy cảm tình của ông, tránh né những gì ông không thích, chiều chuộng ông chồng hơn một chút, tôi nghĩ sớm muộn ông chồng cũng nhận ra điểm tốt của bà vợ dễ thương của mình mà bắt chước.. Gương làm việc là điều kiện tốt hơn là lời nói. Ngay cả đối với con cái, cha mẹ dùng gương việc làm thì tốt hơn là lời nói, nhiều khi lời nói chỉ sinh ra tác dụng ngược. Một khi hai vợ chồng đều chu toàn nghĩa vụ làm chồng làm vợ, biết tránh né những gì người yêu của mình không thích nhắc tới, thì tự nhiên đồng tiền  được xử dụng hợp lý trong gia đình cả ở nơi vợ cả ở nơi chồng.

Hạnh phúc chẳng đến với bà vợ Oklahoma dùng 8 chiêu nịnh chồng. Hạnh phúc chỉ được tạo ra do sự chân tình thành thực giữa hai vợ chồng, chứ không thể nào được tạo ra do sự phỉnh nịnh. Nếu vợ chồng giao tiếp với nhau chỉ bằng phỉnh nhịnh nhau thì trước và sau người chồng hay vợ sẽ biết mà mất niềm tin tưởng, mất cảm phục, chỉ còn ngờ vực. Như vậy, trước sau chẳng có hạnh phúc cho gia đình Oklahoma thứ hai vì bà vợ dùng kế hoạch phỉnh nịnh ông chồng của mình.

Hạnh phúc có thể đến với bà vợ California muốn ông chồng tế nhị và chấp nhận sự se sua chưng diện của mình, nếu bà vợ nhỏ nhẹ ngỏ  sự mong muốn  của mình vào những lúc thích hợp. Chắc ông chồng cũng chấp thuận. Đây chẳng qua chỉ là những mong muốn mà thôi, chứ không có tính cách dạy khôn ai. Nếu những mong muốn đó được diễn ra trong vòng tay yêu đương, thì càng được ông chồng đón nhận vui vẻ.

Có một điều cơ bản mà bà vợ nên để ý: tâm lý con người rất phức tạp, vừa nông cạn, vừa sâu thẳm. Cha mẹ không thể hiểu nhau cho hết, con cái không thể hiểu cha mẹ tường tận, anh em không thể hiểu nhau cho trọn, mặc dầu sống với nhau hằng ngày. Vậy thì từ đâu về sống chung với nhau, làm sao vợ chồng hiểu nhau cho hết được, làm sao các ông chồng hiểu đúng tâm lý các bà vợ  mà chiều ý các bà!   Đến đây các bà vợ hiểu rằng nếu mình muốn hạnh phúc thì phải có sự thông cảm, và sự tha thứ, vì những thiếu sót   và giới hạn của con người, bất kể nam hay nữ. Nếu không vậy, các bà sẽ buồn và  khóc. Vợ buồn vợ khóc, thì ông chồng cũng buồn cũng khổ và mất hạnh phúc.

Còn đối với gia đình bà  vợ  California luôn luôn trả đũa lỗi lầm của ông chồng  bằng Răng đền Răng thì tất nhiên chẳng có hạnh phúc.  Trả đũa như vậy, thì chỉ có vào tù, hoặc chồng có thể phản ứng lại bằng võ lực.  Như vậy thì đâu còn hạnh phúc nữa. Tốt nhất là nên tha thứ theo lời ông chồng nài xin. Đây là cái lợi của sự tha thứ.  Tha thứ dẹp tan sự căng thẳng, và cải thiện sức khỏe. Giá trị của sự tha thứ được chứng nghiệm bằng các cuộc khảo cứu  Khoa học:

1/-    Hội nghị 40  khảo cứu gia tại Atlanta cho biết rằng một trung tâm tha thứ tâm thần nằm phía bên trái óc và nếu bỏ đi những oán ghét thì giảm được bệnh đau lưng kinh niên.

2/-   Sự khảo cứu của tiến sĩ Fred Luskin Giám Đốc đề án Tha Thứ đại  học Standford cho biết rằng: nếu bỏ đi  sự oán ghét , thì giảm mức căng thẳng tới 50%.    Những người  tự ý tham gia sự khảo cứu của Tiến sỹ Luskin chứng tỏ rằng có sự cải thiện về năng lực, tính khí, phẩm chất ngủ, toàn thể tính sống động vật lý của họ. Để lòng giận dữ là độc dược.Thân thể phóng ra hormones stress adrenaline và cortisol khiến cho tim gia tăng tốc độ, chất đường phóng ra áp đảo bắp thịt, máu tụ lại nhiều chỗ. Hormones biến thành độc dược. Cortisol đem lại hậu quả buồn rầu tác hại đến hệ thống  miễn dịch.

III- Chiều hướng đời sống hôn nhân người Việt hải ngoại hiện nay  

                 thế nào?

Nếu độc giả nghĩ rằng những bà vợ và những ông chồng người Việt hải ngoại trên đây là những tiêu biểu các cặp vợ chổng người Việt hải ngoại, thì tôi xin rút ra từ họ những điểm liên hệ đến hạnh phúc gia đình: Khen- Phỉnh, tiền, sự tế nhị, nghĩa vụ, và những đòi hỏi. Những yếu tố này quyện lại với nhau, chi phối lẫn nhau đưa đến sự đổ vỡ gia đình hay sự hạnh phúc gia đình.

Khen-Phỉnh

Sự khen rất có giá trị để khích lệ những việc tốt cứ việc tiến hành. Sự Phỉnh rất nguy hiệm vì nó đề cao điều không có nơi một người.   Khi bị phát giác, sự phỉnh sẽ đưa đến sự thất tín, mất tín nhiệm. Đức Khổng  Tử từ ngàn xưa đã nhấn mạnh đến sự thành thực trong đời sống xã hội, nhất là trong đời sống vợ chồng. Nhờ vậy, các bậc cha mẹ của chúng ta trước đây đều thành thực với nhau, đã tạo được chữ tín với nhau, nên ít khi có những chuyện xích mích về đồng tiền

Tiền

Đồng tiền ít thấy đề cập tới trong đời sống hôn nhân của cha mẹ người Việt trước kia. Nhưng ngày nay, sống ở hải ngoại, đồng tiền là một vấn đề gây lộn xộn trong một số gia đình khiến cho nhiều cặp vợ chồng nạp đơn ly dị. Tâm lý gia Joel Stein cho biết trong tạp chí Time   01/2005 rằng khi xích mích về đồng tiền, các cặp vợ chồng xỉ vả nhau đến nỗi trong  cơ thể  các chất hormone epinephrine và norepinephrine lên rất cao,cao áp huyết, giảm hệ thống miễn dịch.

Tế nhị

Trong đời sống hôn nhân của các gia đình Việt trước kia, không thấy có sự than phiền về sự thiếu tế nhị.  Có lẽ các ông chồng bà vợ trước kia có thói quen thông cảm và bỏ qua những thiếu sót của nhau trong cách xử xự với nhau, vì muốn êm cửa  êm nhà.   Nhưng ngày nay, từ ngữ tế nhị hay được xài tới.. Sự thiếu tế nhị đã dẫn đến sự buồn phiền giữa hai vợ chồng người Việt. Chồng đòi vợ tế nhị, vợ đòi chồng tế nhị. Theo tôi hiểu, tế nhị là xử xự dịu dàng làm vừa lòng nhau. Nhưng muốn tế nhị với ai, nghĩa là không muốn làm mất lòng ai, mà chỉ muốn chiều ý người ta, thì cơ bản là phải hiểu người ta. Nhưng làm sao có thể hiểu người ta?   Nói theo tâm lý, thì cả đời chẳng ai hiểu nhau hết được, tâm con người  sâu thăm thẳm như đại dương. Hơn nữa, lời nói của ta nhiều khi không rõ ràng, vợ nói một đàng, chồng hiểu một nẻo, và ngược lại. Nhiều khi mỗi người muốn diễn tả một cái gì cho người khác, mà cũng không tìm ra các từ ngữ để nói đúng điều mình muốn nói, nên phải dùng cả đến những điệu bộ để tăng cường cái ý mình muốn nói ra. Vậy thì làm sao hiễu được đúng ý người muốn nói. Vì không hiểu được hết ý vợ, thì làm sao xử xự cho đẹp lòng vợ đưộc, cũng thế làm sao xủ xự cho đẹp lòng chồng được.

Hiểu như vậy, thì các bà vợ hay các ông chồng người Việt không nên bắt lỗi nhau quá về vấn đề tế nhị.Hãy thông cảm và tha thứ  những vụng về trong cách xử xự với nhau.    Hãy nên nhìn khóe mắt hay cái nhăn mặt của người bạn đời mà cẩn thận lời ăn tiếng nói cho đẹp lòng nhau. 

Nghĩa vợ chồng

Nghĩa vợ chồng  gồm sự săn sóc, che chở dùm bọc nhau. Chồng là mình, vợ là mình. Hai người kết nghĩa thành một.  Mình săn sóc, lo lắng cho mình thế nào thì săn sóc, lo lắng cho chồng (vợ) như vậy, không có sự phân biệt. Vui buồn có nhau, cùng nhau đói, cùng nhau no.  Đấy là bổn phận. Đấy là nghĩa vụ. Vào ngày thành hôn, hai người đã tự thề hứa cái nghĩa vụ của mình : Tôi nhận anh T làm chồng ( em X làm vợ) và hứa giữ lòng chung thủy với anh (em) khi thịnh vượng cũng như lúc gian nan, khi mạnh khỏe cũng như lúc bệnh hoạn, để yêu thương  và tôn trọng anh (em) mọi ngày suốt đời tôi.

Nghĩa vợ chồng  là  như thế, nhưng trên thực tế,  nhất là ở hải ngoại này, sống giữa một xã hội tứ chiếng, mấy người Việt còn nghĩ tới nghĩa vợ chồng cho đủ. Người ta có khuynh hướng vị kỷ, thích tự do hơn, không muốn sống gò ép. Nghĩa vợ chồng Việt xem chừng bị lu mờ.  Chính vì thế mà chồng thích giữ tiền, vợ cũng thích giữ tiền tiêu riêng. Từ đó có sự hiểu lầm, từ đó tình yêu suy giảm, từ đó có sự cãi nhau.

Những đòi hỏi

 Các ông chồng  bà vợ Việt hải ngoại xem chừng nặng về cá tính, nghĩ đến cá nhân mình nhiều, hăy nói cách khác, ích kỷ hơn thời trước. Vì nghĩ đến mình nhiều, nên mới nghĩ đến  những đòi hỏi. Riêng về các bà vợ, thì có phần đòi hỏi nhiều hơn, muốn các ông chồng quy phục mình, theo ý của mình.  Khi mà những hỏi đòi của mình không được các ông chồng  hưởng ứng, thì các bà vợ tự ái và cảm thấy thương tổn về mặt tình cảm. Các bà dễ phẫn nộ, to tiếng với chồng và trả đũa tức thời cho bõ ghét.

Vì hai bên đều đòi hỏi, nên đời sống hôn nhân có vẻ hướng về một giao kèo mà trong đó phe nào cũng muốn phần thắng về mình. Vấn đề hy sinh cho nhau có phần dần dần giảm sút. Ý niệm vợ chồng bị lu mờ. Vấn đề thứ tha, tha thứ không được  hưởng ứng dễ dàng. Bên nào cũng cố chấp, nhưng thường thì các bà vợ cố chấp và thù giai hơn các ông chồng.. Trong lãnh vực đời sống hôn nhân người Việt hải ngoại, sự lục đục cãi lộn tăng lên theo thời gian. Càng xa quê hương lâu ngày, thì cái hay cái đẹp của nền văn hóa Việt càng xa lạ với họ ; và chủ nghĩa cá nhân càng gia tăng nơi họ,  thì   vấn đề chia rẽ càng trầm trọng. Tất nhiên hạnh phúc gia đình càng ngày càng lu mờ.

Đến đây, chúng ta quả quyết rằng Chiều hướng đời sống hôn nhân người Việt hải ngoại hiện nay càng  ngày càng  mất đi sự  thành thực với nhau,  xích mích về đồng tiền,   thiếu sự  thông cảm và tha thứ  những vụng về trong cách xử xự với nhau., vị kỷ, lu mờ  tình nghĩa vợ chồng, đòi hỏi nhau quá nhiều

IV-  Chiều hướng đời sống hôn nhân người Việt hải ngoại hiện nay

                 càng ngày càng  mất  đi tiêu chuẩn hạnh phúc .  

Tiêu chuẩn hạnh phúc mà các nhàTâm Lý  Giáo Dục Tây Phương đã tìm ra sau nhiều kiểm chứng trong phòng thí nghiệm và sau nhiều  cuộc hội kiến.   Theo tiêu chuẩn thì  hạnh phúc  chỉ có, nếu hội đủ 4 yếu tố.

-Nghĩ tới tha nhân với cảm tình lành mạnh

-Không sống trong lo âu buồn phiền

-Đời sống đơn sơ không cầu kỳ

-Không mong chờ nhiều nơi người khác

Tiêu chuẩn hạnh phúc  được đăng Trong tạp chí Time 01/2005 chủ đề The science of Happiness

1/-    Nghĩ tới tha nhân với cảm tình lành mạnh  

Nhà khảo cứu Sonja Lynbomirsky  xác nhận rằng:

mỗi lần nghĩ đến tha nhân, tặng  cho họ một món quà để cám ơn họ  vì những gì họ đã làm cho mình; mỗi lần nghĩ đến tha nhân để tử tế, nhân từ, độ lượng, khoan dung đối với họ; mỗi lần nghĩ đến tha nhân để giúp đỡ  về vật chất hay tinh thần ; mỗi lần nghĩ đến tha nhân để tha thứ mà không ghét bỏ, thì mỗi lần ấy chúng ta cảm thấy tâm hồn khoan khoái dễ chiụ và phấn khởi.

Trong trường hợp đời sống hôn nhân, nếu người chồng hay người vợ nghĩ đến người bạn đời của mình (tha nhân) mà chu toàn nghĩa vụ vợ chồng mỗi ngày, thì người vợ người chồng đó cảm thấy khoan khoái và sung sướng.. Thử coi.

Theo nhà khảo cứu Michael D. Lemonid và nhà Tâm Lý Richard Davidson kiêm Khoa học Gia thì khoa neurophysiology cho biết những cảm nhận khoan khoái sung sướng được phản ảnh trong  prefronted cortex của óc mỗi người.

2/-   Không sống trong lo âu buồn phiền

Buồn phiền vì không theo kịp người khác về nhà cửa, và về các tiện nghi vật chất. Những người nghĩ nhiều về tiền thường là những người thích ganh đua với người khác về nhà cửa, và trang trí nhiều đồ đắt giá. Người ta lo làm tiền..

Lo âu vì sợ không đủ tiền đễ  hưỡng thụ.  Đã nghĩ đến hưởng thụ thì con người thường  sinh ra ích kỷ. Vì ích kỷ, vợ và chồng đều muốn giữ tiền cho mình.

 Hai nhà khảo cứu Gregg Easterbro và Daniel Ra Kahnemau viện Đại Học Priceton cho biết rằng Tiền là yếu tố tạo ra lo âu. buồn phiền

Tiền  chính là lý do cãi vã, xích mích giữa hai vợ chồng Tiền  dễ đưa đến ly dị. ( trang A 40 Time 01/2005)

Để đời sống hôn nhân khỏi buồn phiền lo âu, hai vợ chồng  cần tránh  những ganh đua về nhà cửa, về tiện nghi,  hãy cố gắng làm việc  theo khả năng  theo sức khoẻ, nhưng  đồng thời  chấp nhận những gì mình  đang có,  và chấp nhận những nghịch cảnh của đởi sống.  Ngoài ra các cặp vợ chồng nên dành   thời gian hướng thượng, như trau dồi trí óc (đọc sách báo để nuôi tinh thần của mình) và phục vụ tha nhân ( tha nhân gồm người trong gia đình, và người ngoài xã hội). Chính sự trau dòi trí óc và tình yêu người giết chết được cái nguy hiểm của đồng tiền. 

3/-   Đời sống đơn sơ  chứ không cầu kỳ

  Những gì  cần thiết  cho đời  sống  gia đình phù  hợp với phẩm giá  con người từ nhà  cửa,  đồ  đạc,  dụng cụ , cho tới quần áo  thế  là  được rồi,  chứ không   chuộng những gì cầu kỳ của  những  gia đình  trưởng giả  sang trọng.  Đó là lối sống của những  cặp vợ chồng  có đời sống đơn sơ,  không ưa những gì cầu kỳ  đắt giá để  khỏi phải nhọc công  vất vả, tốn hao thời gian làm việc cực nhọc . Họ cảm thấy đời sống thoải mái hạnh phúc.

4/-    Không mong chờ nhiều nơi người khác

Các giáo sư Tâm Lý James McNulty Đại Học Ohio và Benjamine Karney  Đại Học Florida, sau nhiều năm khảo cứu, nhận thấy rằng trong đời sống hôn nhân người nào quá nhiều mong chờ thì chỉ đi đến tuyệt vọng ( people with the highest expectations for wedded bliss often set themselves up for steepest declines in happiness). Những ông chồng nào, những bà vợ nào mà hay đòi hỏi người bạn đời của mình quá nhiều thì sẽ thất vọng vì không bao giờ được như ý.

Để tránh những đòi hỏi, hay những mong chờ, những người chồng hay những người vợ nên nghĩ rằng người bạn đời cũng như mình đều là con người có giới hạn về khả năng, về trí khôn, về sắc đẹp, về sức khỏe, mỗi người đều hữu dụng trong những lúc khác nhau. Hãy nghĩ như vậy thì thấy dễ thông cảm và trở nên bao dung hơn. Nếu nghĩ như vậy, thì hạnh phúc nhen nhúm trong tâm hồn.

Bốn yếu tố hạnh phúc nêu trên đã bắt đầu vắng bóng  trong nhiều gia đình người Việt hải ngoại vì  người vợ cũng như ngưởi chồng   trở nên ích kỷ, nghĩ đến mình  hơn là nghĩ đến người bạn đời, lo âu về đồng tiền, ganh đua về  nhà cửa và những tiện nghi cẩu kỳ,  hay cại vã nhau, và đòi hỏi nhau quá nhiều.

Kết luận

4 yếu tố   hạnh Phúc:

-Nghĩ tới tha nhân với cảm tình lành mạnh

-Không sống trong lo âu buồn phiền

-Đời sống đơn sơ không cầu kỳ

-Không mong chờ nhiều nơi người khác

  Bốn yếu tố này đều có trong  nền văn hóa Việt , một nền văn hóa được phong phú hóa bởi  luân lý các tôn giáo Ấn Lão Khổng Phật và Kitô Giáo. Các bậc tiền nhân của văn hóa Việt  phần lớn đã sống đời sống hôn nhân tương đối hạnh phúc, vì họ trung thành với nghĩa vụ  vợ chồng ( phục vụ  nhau),  không đòi hỏi nhau,   chấp nhận  nhau với bất cứ giá nào, tránh không làm cho nhau buồn phiền.   Có  những đôi vợ  chồng dù không quen nhau trước, chỉ  biết nhau  từ  ngày cưới, thế  mà đời  sống hôn nhân cũng đạt được  hạnh phúc  vì  họ  thực thi  luân lý văn hóa Việt .

Ước mong được thấy trên đất khách quê người nhiều gia đình Việt còn sống  đời sống hôn nhân theo tinh thần luân lý văn hóa Việt .    Mong thay !

          Người viết :          Phạm xuân Khuyến