|
Việt Sử Bằng Tranh (Vietnamese History) |
||||||
|
|
Ghi chú:
  1. Con Rồng Cháu Tiên: Theo truyền thuyết, người Việt xuất hiện khoảng 5000 năm trước. Ông Lạc Long Quân, thuộc dòng dõi Rồng, lấy bà Âu Cơ, thuộc dòng dõi Tiên, đẻ được 100 người con trong cùng một bọc. Khi họ trưởng thành, 50 người con theo mẹ lên núi và 50 người con theo cha xuống vùng đồng bằng gần biển sinh sống. Mổi năm họ đoàn tụ với nhau một lần. Vì sự tích đó, người Việt được gọi là dòng giống Tiên Rồng. Sách sử cũng chép rằng ông Lạc Long Quân thuộc dòng họ Hồng Bàng, là dòng họ đầu tiên ngự trị nước Việt Nam. Dragon and Fairy Legend: According to legend, the first Vietnamese existed about 5000 years ago. Lac Long Quan, a man descended from dragons, married Au Co, a woman whose ancestors were fairies. Au Co gave birth to 100 children in one pouch. When the children grew up, 50 of them followed their mother to settle in the mountains, and the other 50 children followed their father to lowlands near the sea. Every year they see each other once. For that story, the Vietnamese called themselves the Dragon-Fairy. History books tell us that the first Vietnamese family to dominate the country was the Hong Bang. Dragon et Légende féerique: Selon la légende, les premiers Vietnamiens sont apparus il y a environ 5000 ans. Lac Long Quan, un homme descendant de dragons, se maria à Au Co, une femme dont les ancêtres étaient des fées. Au Co donna naissance à 100 enfants en une seule fois. Quand les enfants eurent grandi, 50 d'entre eux suivirent leur mère pour s'installer dans les montagnes, et les 50 autres suivirent leur père dans les basses terres près de la mer. Ils ne se voient qu’une fois l’an. Pour cette histoire, les Vietnamiens s’appellent le Dragon-Fée. Les livres d'histoire nous apprennent que la famille Vietnamienne Hông Bang fut la première à dominer le pays.  2. Vua Hùng Vương Lập Quốc: Lạc Long Quân lấy tên nước là Văn Lang và phong con trưởng làm vua, hiệu là Hùng Vương. Con trai của vua gọi là Quan Lang, con gái gọi là Mị Nương. Trong thế kỷ qua, người Việt đào được nhiều trống đồng thời cổ xưa có khắc hình chim Lạc, chim Hồng, nên người Việt còn gọi nhau là dòng giống Lạc Hồng. King Hung Vuong established the country: Lac Long Quan named the country Van Lang and put his eldest son on the throne as King Hung Vuong. The sons of the king were given the title Quan Lang, and the daughters were called My Nuong. During the last century, the Vietnamese have dug up many ancient copper drums with ỘLacỢ birds and ỘHongỢ birds engraved on them. This is why Vietnamese also call themselves the Lac Hong. Le Roi Hung Vuong fonda le pays: Lac Long Quân nomma le pays Van Lang et mis son fils le plus âgé sur le trône comme roi Hung Vuong. Les fils du roi reçurent le titre de Lang Quan et les filles furent appelées My Nuong. Au cours du dernier siècle, les Vietnamiens ont déterré de nombreux tambours en cuivre antique portant des gravures d’oiseaux Lac et d’oiseaux Hông. C'est pourquoi les Vietnamiens s’appellent aussi le Hông Lac.  3. Phù Đổng Thiên Vương: Đời vua Hùng Vương thứ 6, giặc Ân bên Tàu hung bạo đem quân sang chiếm nước ta . Vua cho tìm người tài giỏi ra đánh giặc giúp nước. Làng Phù Đổng, Bắc Ninh có một đứa trẻ xin vua một con ngựa sắt và một cây roi sắt để đi đánh giặc. Khi ngựa và roi đem đến, đứa trẻ vươn vai trở thành một thiếu niên cao lớn lạ thường. Sau khi ăn thật nhiều cơm của dân làng đem đến, chàng thiếu niên nhảy lên lưng ngựa, cầm roi sắt đánh giặc Ân. Phu Dong Thien Vuong: During the reign of Hung Vuong the 6th, the Ân from China invaded the country. The King looked for a brave, heroic person to fight the enemy and save the country. In Phu Dong village, Bac Ninh, a little boy who had never talked suddenly asked the King for a big iron horse and an iron stick. When the horse and the stick came, the boy stretched out his body to become a young man who was extraordinarily tall. After eating a huge meal offered by the whole village, the youth jumped onto the iron horse, and using the iron stick as a club, he started to beat the Ân enemy. Phu Dông Thiên Vuong: Pendant le règne de Hung Vuong le 6ième, les Ân de Chine envahirent le pays. Le roi rechercha un brave, une personne héroïque pour combattre l'ennemi et sauver le pays. Dans le village de Phu Dông, Bac Ninh, un petit garçon qui n'avait jamais parlé tout à coup demanda au Roi un grand cheval de fer et un bâton de fer. Quand le cheval et le bâton arrivèrent, le garçon étira son corps pour devenir un jeune homme extraordinairement grand. Après avoir mangé un énorme repas offert par le village tout entier, le jeune homme sauta sur le cheval de fer et, en utilisant le bâton de fer comme d’un club, il commença à combattre l'ennemi Ân.  4. Đánh được một lúc roi gẫy, anh hùng Phù Đổng nhổ từng bụi tre quật vào quân giặc. Giặc tan, chàng thiếu niên anh hùng phi ngựa lên núi Sóc Sơn rồi biến mất. Vua và dân chúng nhớ ơn, nên lập đền thờ, gọi cậu bé là Phù Đổng Thiên Vương. Thanh niên Việt Nam yêu nước thường ước mơ đem tài sức mình ra giúp nước, giúp dân như anh hùng Phù Đổng Thiên Vương. During the battle against the Ân, the stick was broken. The Phu Dong hero then uprooted bamboo trees and continued to strike againts the invaders. After the enemy army collapsed, the hero youth galloped his horse up to Soc Son mountain and disappeared. The King and the people gratefully appreciated, built a temple to honor him and called him Phu Dong Thien Vuong, means the God King at Phu Dong. Patriotic Vietnamese youths still dream of contributing to the welfare of their country as heroically as did the young Phu Dong Thien Vuong. Au cours de la bataille contre les Ân, le bâton se brisa. Le héro Phu Dông déracina alors des arbres bambous et continua à combattre les envahisseurs. Une fois l'armée ennemie battue, le jeune héros alla sur son cheval au galop jusqu'à la montagne Soc Son et disparu. Le roi et le peuple lui furent très reconnaissants et construisirent un temple pour lui rendre hommage qu’ils appelèrent Phu Dông Thiên Vuong, ce qui signifie le roi-dieu de Phu Dông. Les jeunes patriotes vietnamiens rêvent encore de contribuer à la prospérité de leur pays avec autant d'héroïsme que celui du jeune Phu Dông Thiên Vuong.  5. Sơn Tinh, Thủy Tinh: Vua Hùng Vương thứ 18 có cô con gái xinh đẹp tên Mỵ Nương. Có 2 chàng trai là Sơn Tinh và Thủy Tinh đến hỏi làm vợ. Sơn Tinh mang lễ vật đến trước, cưới được Mỵ Nương và đem vợ lên núi. Thủy Tinh đến sau, không cưới được vợ, tức giận làm mưa gió, dâng nước lên đánh Sơn Tinh. Sơn Tinh làm phép cho núi cao hơn và dùng sấm sét đánh lại. Thủy Tinh đánh thua rút chạy. Hàng năm đến mùa mưa to gió lớn, bão táp, lụt lội, người ta nghĩ Sơn Tinh và Thủy Tinh vẫn còn đánh nhau. Son Tinh, Thuy Tinh: King Hung Vuong the 18th had a beautiful daughter, named My Nuong. Son Tinh and Thuy Tinh both came to propose to marry her. Son Tinh came first with his offerings, married My Nuong and brought her up to the mountain. Thuy Tinh came later, angrily made a strong hurricane to raise water up to fight with Son Tinh on the mountain. Son Tinh also cast a magic spell to grow the mountain taller, and used thunder to fight back. Finally, Thuy Tinh was defeated and withdrew. When the raining season comes every year, people think that Son Tinh and Thuy Tinh are still fighting. Son Tinh, Thuy Tinh: Le roi Hung Vuong, le 18ième du nom, avait une jolie fille nommé My Nuong. Son Tinh et Thuy Tinh vinrent tous les deux proposer de l'épouser. Son Tinh arriva le premier avec ses offrandes. Il épousa My Nuong et l'emmena jusqu'à la montagne. Thuy Tinh vint plus tard. De colère il créa un fort ouragan pour élever l'eau suffisamment pour se battre avec Son Tinh sur la montagne. Son Tinh jeta également un sort magique pour élever encore plus hauts les montagnes et utilisa le tonnerre pour riposter. Finalement, Thuy Tinh fut battu et se retira. Lorsque la saison des pluies revient chaque année, les gens pensent que Son Tinh et Thuy Tinh se battent toujours.  6. Năm 257 trước Tây Lịch (tr.TL), vua Hùng Vương 18 mất ngôi: Vua nước Thục bên Tàu là An Dương Vương đem quân đánh bại vua Hùng Vương, đặt lại tên nước là Âu Lạc. Vua An Dương Vương xây thành Cổ Loa để phòng thủ và được thần Kim Quy cho nỏ và tên thần giữ nước. Year 257 B.C., King Hung Vuong the 18th lost his throne: King An Duong Vuong of Thuc country defeated King Hung Vuong. Then An Duong Vuong named the new country Au Lac and built the Co Loa rampart. One day a Golden tortoise genius came up and gave him a magic crossbow and arrows, which would be used to defend the country. En l’an 257 avant Jésus Christ, le roi Hung Vuong, le 18ième du nom perdit son trône: Le roi An Duong Vuong du pays Thuc battit le roi Hung Vuong. An Duong Vuong nomma alors le nouveau pays Au Lac et construisit le rempart Cô Loa. Un jour, une tortue d'or de génie arriva et lui donna une arbalète magique et des flèches à utiliser pour défendre le pays.  7. Năm 208 tr.TL: Triệu Đà cho con là Trọng Thủy đến cưới Mỵ Châu, con gái vua An Dương Vương, với chủ mưu đánh cướp nỏ thần. Mỵ Châu vô tình giúp cho Trọng Thủy lấy xem và đánh tráo nỏ thần. Triệu Đà đem quân đánh. An Dương Vương vì không còn nỏ thần nên bị thua. Triệu Đà chiến thắng, sáp nhập nước Âu Lạc vào quận Nam Hải lập nên nước Nam Việt. The year 208 B.C.: Trieu Da planned to have his son, Trong Thuy, marry My Chau, the daughter of King An Duong Vuong. Trong Thuy incited his wife to borrow the magic crossbow. Then Trong Thuy brought it to his father. Trieu Da led his forces over to defeat An Duong Vuong, and then combined Au Lac and Nam Hai into the Nam Viet nation. En l’an 208 avant Jésus Christ: Triêu Dà s’arrangea pour marier son fils Trong Thuy avec My Châu, fille du roi An Duong Vuong. Trong Thuy incita sa femme à emprunter l'arbalète magique. Trong Thuy l’apporta à son père Triêu Dà lequel défit An Duong Vuong avec ses troupes puis combina Au Lac et Nam Hai en la nation Nam Viêt.  8. Mỵ Châu bị cha hiểu lầm giết chết, máu loang xuống biển khiến ngọc trai ở vùng đó đổi màu. Trọng Thủy đau buồn nhảy xuống giếng tự tử. Người ta đem ngọc trai có màu xấu xuống giếng Trọng Thủy rửa, ngọc trai trở nên lóng lánh màu rất đẹp. King An Duong Vuong killed My Chau, thinking that his daughter betrayed him. My ChauỖs blood flowed into the sea, causing the color of pearls in that area to blur. Conscience-stricken, Trong Thuy jumped into a well to end his life. Later, people noticed that when they washed blurry pearls in Trong Thuy well, their color turned bright and beautiful. Le Roi An Duong Vuong tua My Châu pensant que sa fille l'avait trahie. Le sang de My Châu coula jusqu’à la mer, provoquant une décoloration des perles. Pris de remords, Trong Thuy sauta dans un puits pour mettre fin à sa vie. Plus tard, les gens remarquèrent que lorsqu’ils lavaient les perles décolorées dans l’eau du puits de Trong Thuy, leurs couleurs redevenaient brillantes et magnifiques.  9. Năm 113 tr.TL: Đời vua Triệu Ai Vương, hoàng thái hậu Cù Thị và sứ thần Thiếu Quí mưu toan dâng nứơc Nam Việt cho nhà Hán bên Tàu . Tể tướng Lữ Gia tức giận chém chết vua, hoàng thái hậu, và sứ thần rồi lập vua Triệu Dương Vương lên ngôi. Year 113 B.C.: During the reign of Trieu Ai Vuong, king mother Cu Thi and Chinese ambassador Thieu Qui attempted to present the Nam Viet country as a gift to the Chinese Han dynasty. The prime minister Lu Gia angrily killed the king, king mother and the ambassador. Then Lu Gia ascended Trieu Duong Vuong to the throne. En l’an 113 Année avant Jésus Christ, Sous le règne de Triêu Ai Vuong, la mère du roi Cu Thi et l'ambassadeur chinois Thieu tentèrent de présenter le pays Nam Viêt comme un cadeau à la dynastie Chinoise des Hans. Le Premier ministre Lu Gia tua de colère le roi, la mère du roi et l'ambassadeur. Puis Lu Gia mit sur le trône Triêu Duong Vuong.  10. Quan Thái Thú: Vua Vũ Đế bên Tàu sai tướng quân đánh chiếm nước Nam Việt đặt tên là Giao Chỉ Bộ và đặt quan Thái thú đ cai trị nước ta. Giao Chỉ nghĩa là hai ngón chân cái giao nhau. The Chinese governor: King Vu De of China ordered his army to conquer Nam Viet, then named it the Giao Chi province and appointed a Chinese governor to rule the country. Giao Chi means the two toes slanted toward each other. Le gouverneur Chinois: Le roi Vu Dê de Chine ordonna à son armée de conquérir le Nam Viêt qu’il nomma alors la province de Giao Chi et nomma un gouverneur Chinois pour gouverner le pays. Giao Chi signifie les deux orteils inclinés l’un vers l'autre. Trở Về Trang Gốc Lịch Sử Việt Nam Trở Về Trang Gốc Vietlist.us |
|||||
|
|
 11. Tích Quang, Nhâm Diên: Hai ông quan Thái thú có công với nước ta. Ông Tích Quang dạy dân ta điều Lễ Nghĩa . Ông Nhâm Diên dạy dân ta cày cấy . Dân chúng nhớ ơn nên lập đền thờ. Tich Quang, Nham Dien: There are two of the Chinese governors that the people are grateful to. Tich Quang taught our people to act with civility, and Nham Dien taught us how to use plows and how to grow rice. Our people appreciated them and built temples to commemorate what they did for us. Tich Quang, Nhâm Diên: Ce sont deux des gouverneurs Chinois auxquels le peuple était reconnaissant. Tich Quang enseigna à notre peuple à agir avec civilité, et Nhâm Diên lui apprit comment utiliser les charrues et comment cultiver le riz. Notre peuple les appréciait et construisit des temples pour commémorer leurs bienfaits.  12. Hai Bà Trưng: Năm 40, Thái thú Tô Định tàn ác, lòng dân Giao Chỉ oán hận. Tô Định giết Thi Sách là chồng bà Trưng Trắc. Bà Trưng Trắc cùng em là Trưng Nhị mộ quân đánh đuổi Tô Định chạy về Tàu . Hai Bà tự xưng là vua đóng đô ở Mê Linh. Hai Ba Trung: In 40, the people of Giao Chi began to rebel against To Dinh, a very cruel Chinese governor. They felt great animosity towards him. Among those killed by To Dinh was Thi Sach. Trung Trac, his widow, and Trung Nhi, her sister, raised troops and chased To Dinh all the way back to China. The two women proclaimed themselves the new kings of Giao Chi and built their capitol at Me Linh. Hai Bà Trung: En l’an 40, le peuple de Giao Chi commença à se rebeller contre Tô Dinh, un gouverneur Chinois très cruel. Ils ressentaient beaucoup d'animosité à son égard. Parmi les personnes tuées par Tô Dinh figure Thi Sach. Trung Trac, sa veuve, et Trung Nhi, sa sœur, levèrent des troupes et poursuivirent Tô Dinh tout le long du chemin menant à la Chine. Les deux femmes se proclamèrent les nouveaux rois de Giao Chi et construisirent leur capitale à Mê Linh.  13. Vua Tàu sai đại tướng Mã Viện cầm quân sang đánh nước ta. Hai bà Trưng quân ít thế cô không chống nổi đại quân của Mã Viện. Hai Bà Trưng thua chạy đến sông Hát Giang, đành nhảy xuống sông tự vẫn. Hai Bà Trưng là nữ anh hùng của nước ta. Dân chúng lập đền thờ hai Bà Trưng ở làng Hát Môn, tỉnh Sơn Tây và ở bãi Đồng Nhân, Hà Nội. The Chinese king ordered general Ma Vien to lead an army into Giao Chi to defeat the Trung sisters. Losing the battle, the Trung sisters retreated to the Hat Giang River. They jumped into the river and committed suicide. The Trung sisters are Vietnamese heroines. Their memorial temples were built at Hat Mon village of Son Tay province, and at Dong Nhan, Ha Noi. Le roi Chinois ordonna au général Ma Viên de conduire une armée à Giao Chi pour vaincre les sœurs Trung. Perdant la bataille, les soeurs Trung se retraitèrent vers la rivière Hat Giang dans laquelle elles s’y jetèrent pour se suicider. Les sœurs Trung des héroïnes vietnamiennes. Les temples construits en leur mémoire l’ont été dans le village de Hat Môn de la province de Sôn Tây et à Dông Nhân, Hà Nôi.  14. Năm 168-203: Lý Tiến và Lý Cầm là người Giao Chỉ đầu tiên được vua Tàu cho làm quan. Sau có quan thái thú Sĩ Nhiếp chăm lo dạy bảo dân ăn ở có phép tắc nên được dân Giao Chỉ thương mến. During the years 168 to 203, Ly Tien and Ly Cam were the first Giao Chi people who were granted to be mandarins by a Chinese King. Later, there was also governor Si Nhiep who taught our people how to live a courteous life. He, too, was widely loved by Giao Chi people. Au cours des années 168 à 203, Ly Tiên et Ly Câm furent les premières personnes du peuple Giao Chi à être élevées au rang de mandarin par un roi Chinois. Plus tard, le gouverneur Chinois Si Nhiêp enseigna à notre peuple comment vivre une vie courtoise. Lui aussi, a été largement aimés par le peuple Giao Chi.  15. Bà Triệu: Năm 248, đời Đông Ngô, Thứ sử Lục Dận tàn ác nên lòng người oán hận. Bà Triệu Thị Trinh mộ quân giúp anh là Triệu Quốc Đạt đánh với quân Tàu được 6 tháng. Sau vì quân ít thế cô, bà thua đành phải tự vẫn ở xã Bồ Điền, huyện Mỹ Hóa . Bà Triệu cũng là một nữ anh hùng của nước ta. Dân chúng lập đền thờ Bà Triệu ở xã Phú Điền, tỉnh Thanh Hóa. Miss Trieu: In 248, during Dong Ngo time, Chinese governor Luc Dan was very cruel. People felt animosity towards him. Miss Trieu Thi Trinh recruited soldiers to help her brother, Trieu Quoc Dat, to uprise and fight the Chinese for 6 months. Her troop was too small compared to Chinese army so she was defeated. She committed suicide at Bo Dien village, My Hoa county. Lady Trieu is also a heroine of our country. Our people built her memorial temple at Phu Dien village, Thanh Hoa province. Demoiselle Triêu: En 248, durant l’époque Dông Ngô, le gouverneur Chinois Luc Dân fut très cruel. Les gens se sentaient plein d’animosité envers lui. Demoiselle Triêu Thi Trinh recruta des soldats pour aider son frère, Triêu Quôc Dat, à se soulever et à combattre les Chinois pendant 6 mois. Sa troupe était trop faible par rapport à l'armée Chinoise, elle fut donc battue. Elle se suicida dans le village de Bô Diên, le pays de My Hoa. Dame Triêu est aussi une héroïne de notre pays. Notre peuple construisit un temple commémoratif au village de Phu Diên, province de Thanh Hoa.  16. Sự cai trị tàn ác của người Tàu: Người Tàu cai trị dân Nam rất tàn ác. Họ bắt dân ta lên rừng săn voi lấy ngà, lặn xuống biển mò ngọc trai và đánh giết dân ta hằng ngày. Ngoài ra họ còn lấy hết vàng bạc châu báu và bắt gái đẹp của nước Nam làm hầu thiếp. Họ còn bắt giam và chém giết nhân tài của nước ta. The cruel ruling of the Chinese: In general, the Chinese ruled the Southern people in a cruel way. They forced the people to the jungle to obtain the elephant trunks, into the ocean to find the pearls for them. They captured the Southern beautiful girls for their sex slaves. They also imprisoned and murdered many brave and patriotic Vietnameses. Le gouvernement cruel de la Chine: En général, les Chinois gouvernèrent les populations du Sud de manière cruelle. Ils forcèrent les gens à aller dans la jungle pour leur rapporter des trompes d'éléphant et dans l'océan pour trouver des perles à leur place. Ils capturèrent les belles filles du sud pour en faire leurs esclaves sexuelles. Ils emprisonnèrent et assassinèrent aussi de nombreux Vietnamiens courageux et patriotiques.  17. Ông Lý Bôn: Năm 544, ông Lý Bôn khởi nghĩa đánh bại quân Tàu rồi lên ngôi vua xưng là Lý Nam Đế . Sau Lý Nam Đế mất, đất Giao Châu chia làm 2 do Triệu Quang Phục tức ông vua đầm Dạ Trạch, và Lý Phật Tử cai quản. Sau vua nhà Tùy của Tàu sai quân sang đánh chiếm nước ta, đặt tiếp nền cai trị. Mr. Ly Bon: In 544, Mr. Ly Bon rised against Chinese army and defeated them. Then he ascended to be the king, called King Ly Nam De. When Ly Nam De died, Giao Chi land was divided into 2 and ruled by Trieu Quang Phuc, also called the King of Da Trach bog, and Ly Phat Tu. Later, the Chinese king of Tuy regime ordered his army to conquer, and continue to rule the Nam country again. M. Ly Bôn: En 544, M. Ly Bôn se souleva contre l'armée Chinoise et les a vaincus. Puis il monta pour être le roi, appelé le roi Ly Nam Dê. Lorsque Ly Nam Dê mort, Giao Chi terre a été divisée en 2 et gouverné par Triêu Quang Phuc, appelé aussi le Roi de Da Trach tourbière, et Ly Phât Tu. Plus tard, le roi Chinois du régime de Tuy ordonné à son armée à vaincre, et continuer à gouverner le pays Nam nouveau.  18. Mai Hắc Đế: Năm 722, ông Mai Thúc Loan, một người đen đúa khỏe mạnh, thấy quân Tàu làm nhiều điều tàn bạo với dân ta nên ông chiêu mộ nghĩa quân đánh với quân Tàu và xưng là Mai Hắc Đế tức là ông Vua Đen họ Mai. Quân Tàu kéo đại quân qua đánh. Ông thua, ít lâu sau thì chết. Mai Hac De: In 722, Mr. Mai Thuc Loan was a strong man who had blackish skin. Seeing that Chinese army was very cruel towards our people, he recruited his army fighting back the Chinese, proclaimed himself King Mai Hac De. Chinese army brought a great troop over to attack him. He was defeated and died. Mai Hac Dê: En 722, M. Mai Thuc Loan a été un homme fort qui avait la peau noirâtre. Voyant que l'armée chinoise a été très cruel envers notre peuple, il a recruté ses troupes ripostent les Chinois, se proclama roi Mai Hac Dê. L'armée Chinoise a apporté une grande troupe de plus de l'attaquer. Il a été battu et est mort.  19. Bố Cái Đại Vương: Năm 791, quan đô hộ Cao Chính Bình bắt dân đóng sưu cao, thuế nặng, nên lòng người oán hận. Có ông Phùng Hưng nổi lên đánh giặc Tàu. Dân chúng thương ông, gọi ông là Bố Cái Đại Vương, nghĩa là ông Vua được dân thương như cha mẹ. Sau ông chết, con ông bị quân Tàu đánh mạnh quá phải xin hàng. Bo Cai Dai Vuong: In 791, a Chinese imperial officer, Cao Chinh Binh, forced our people to contribute very high tax so our people were very discontented. Mr. Phung Hung rose in rebellion to fight the Chinese. People were very fond of him, called him Bo Cai Dai Vuong, or the Parent King. After his death, his son was agressively attacked, and later surrendered to the Chinese army. Bô Cai Dai Vuong: En 791, un officier impérial Chinois, Cao Binh Chinh, contraint notre peuple à contribuer d'imposition très élevés pour que nos gens étaient très mécontents. M. Phung Hung a augmenté dans la rébellion pour lutter contre les Chinois. Les gens étaient très attachés à lui, l'appelait Bô Cai Dai Vuong, ou le roi Parent. Après sa mort, son fils a été agressivement attaqué, puis remis à l'armée Chinoise.  20. Ông Cao Biền: Từ năm 713, Nước Nam Chiếu ở phía Nam hay sang cướp phá nước ta. Năm 865, quan Tàu là Cao Biền giúp ta đánh giặc nhiều năm dẹp được quân Nam Chiếu lại đem nước ta về nội thuộc nhà Đường như cũ. Ông xây thành Đại-La bên sông Tô Lịch. Tục đồn rằng ông Cao Biền có phép cỡi diều giấy bay đi đó, đi đây. Mr. Cao Bien: From 713, the Nam Chieu army from the south often came up our country to loot the good from our people. In 865, a Chinese officer, Cao Bien helped us to fight Nam Chieu army for many years then defeated them. He then made our country a colony of China again. He built Dai La rampart next to To Lich river. There was a rumor that Mr. Cao Bien had the magic to travel by flying on a kite. M. Cao Biên: à partir de 713, l'armée Nam Chiêu du sud reviennent souvent dans notre pays pour piller le bien de notre peuple. En 865, un officier Chinois, Cao Biên nous a aidé à combattre l'armée Nam Chiêu depuis de nombreuses années, puis les a battus. Il a ensuite fait de notre pays une colonie de la Chine à nouveau. Il a construit Dai La rempart à côté à la rivière-liche. Il y avait une rumeur selon laquelle M. Cao Biên avait la magie de Voyage en volant sur un cerf-volant. Trở Về Trang Gốc Lịch Sử Việt Nam Trở Về Trang Gốc Vietlist.us |
|
|
|
 21. Ông Khúc Thừa Dụ: Năm 906, bên Tàu loạn lạc, ông Khúc Thừa Dụ quê ở Hải Dương được dân cử lên làm Tiết Độ Sứ. Sau ông chết truyền ngôi cho con là Khúc Hạo . Ngôi Tiết Độ Sứ truyền đến đời Khúc Thừa Mỹ . Ông Mỹ cũng nhận chức nhưng không thần phục vua Tàu. Mr. Khuc Thua Du: In 906, when China was in times of chaos, Mr. Khuc Thua Du, from Hai Duong, was elected to be Tiet Do Su. When he died, he gave the throne to his son, Khuc Hao. Till Khuc Thua My reign, he accepted the throne but did not acknowledge kingship allegiance to the Chinese king. M. Khuc Thua Du: En l’an 906, à une époque où la Chine était dans le chaos, M. Khuc Thua Du, de Hai Duong, fut élu pour être Tiêt Dô Su. Quand il mourut, il donna le trône à son fils, Khuc Hao.puis Khuc Thua My règne, il accepta le trône, mais ne reconnut pas l'allégeance au roi Chinois.  22. Năm 923: Vua Nam Hán của Tàu sai tướng đánh bại Khúc Thừa Mỹ rồi tiếp tục cai trị xứ Giao Châu . Ít lâu sau Dương Diên Nghệ nổi lên đánh bại tướng Tàu xưng làm Tiết Độ Sứ. Sau đó một người quan tên Kiều Công Tiển làm phản giết chết Dương Diên Nghệ. Year 923: The Chinese King Nam Han ordered his general to defeat Khuc Thua My and then re-ruled Giao Chi country. Duong Dien Nghe rose in rebellion against Chinese generals, defeat them and proclaimed himself Tiet Do Su. Later Kieu Cong Tien betrayed and killed Duong Dien Nghe. An 923: Le roi Chinois Nam Han ordonna à ses généraux de vaincre Khuc Thua My puis gouverna de nouveau le pays Giao Châu. Quelque temps après, Duong Diên Nghê se souleva contre les généraux Chinois, les vainquît et se proclama Tiêt Dô Su. Plus tard Kiêu Công Tiên trahit et tua Diên Duong Nghê.  23. Năm 936: Ông Ngô Quyền là rể của ông Dương Diên Nghệ tiến binh đánh Kiều Công Tiển báo thù. Kiều Công Tiển cầu cứu vua Nam Hán bên Tàu. Được dịp tốt, vua Nam Hán sai thái tử Hoằng Tháo đem đại quân sang đánh nước ta. Year 936: Mr. Ngo Quyen, Duong Dien NgheỖs son in law, battled Kieu Cong Tien to revenge. Kieu Cong Tien asked the Chinese King Nam Han for help. Taking the good chance, King Nam Han ordered the crown prince Hoang Thao to lead their great army to attack our country. An 936: M. Ngô Quyên, beaufils de Duong Diên Nghê, affronta Kiêu Công Tiên pour se venger. Kiêu Công Tiên demanda de l'aide au Roi Chinois Nam Han. Prenant le risque, le roi Han Nam ordonna au prince héritier Hoang Thao de prendre le commandement de leur grande armée pour attaquer notre pays.  24. Nhà Ngô, vua Ngô Quyền phá quân Nam Hán: Năm 938, quân Nam Hán kéo đại quân vào đến sông Bạch Đằng ở vịnh Bắc Việt . Ông Ngô Quyền cho đóng cọc nhọn dưới lòng sông rồi dụ thuyền địch vào. Thuyền địch mắc vào cọc nhọn nên bị chìm rất nhiều. Thái tử Hoằng Tháo bị Ngô Quyền bắt giết. Quân ta đại thắng, ông Ngô Quyền lên làm vua. The Ngo Dynasty, King Ngo Quyen defeated Nam Han army: In 938, Nam Han great army advanced toward river Bach Dang in the North. Mr. Ngo Quyen had pointed wood poles driven into the bed of the Bach Dang River then lured the enemy ships deep into the river. At low tide the enemy ships were stuck on sharp stakes then sank. Ngo Quyen killed the crown prince Hoang Thao. Our army won a great victory; Mr. Ngo Quyen ascended the throne. La dynastie Ngô,le roi Ngô Quyên défit l'armée Nam Han: En 938, la grande armée de Nam Han s'avança vers la rivière de Bach Dang dans le Nord. M. Ngô Quyên qui avait planté des poteaux de bois dans le lit de la rivière Bach Dang, attira les navires ennemis vers les eaux profondes de la rivière. À marée basse, les navires ennemis se trouvèrent pris des pieux acérés puis coulèrent. Ngô Quyên tua le prince héritier Hoang Thao. Notre armée remporta une grande victoire ; M. Ngô Quyên monta sur le trône.   25. Loạn Thập Nhị Sứ Quân: Sau khi Ngô Quyền mất, con cháu ông là những ông vua yếu kém nên loạn lạc nổi lên khắp nơi . Có tất cả 12 ông tướng hùng cứ 12 nơi khác nhau gọi là loạn Thập Nhị Sứ Quân. Twelve Warlords: After Ngo Quyen death, his descendant were incapable kings. Disturbances were everywhere. There were 12 generals who lorded over 12 different regions called Thap Nhi Su Quan. Douze chefs de guerre: Après la mort de Ngô Quyên, ses descendants furent des rois incapables. Partout régnait le désordre. Il y eu 12 généraux ayant le pouvoir sur 12 régions différentes appelées Thâp Nhi Su Quân.  26. Cờ Lau Tập Trận: Ông Đinh Bộ Lĩnh là người ở Hoa Lư. Lúc nhỏ ông hay luyện tập võ nghệ và dùng cờ bông lau để tập trận với trẻ em chăn trâu trong làng. Reed flag for military exercises: Mr. Dinh Bo Linh was from Hoa Lu village. When he was a boy, he often used reed wool to hold field maneuver with other shepherds and practiced martial arts. Le drapeau de roseau pour des exercices militaires: M. Dinh Bô Linh était originaire du village de Hoa Lu. Lorsqu’il était jeune, il utilisa souvent de la plante de roseau pour exécuter des manœuvres sur le terrain avec d'autres bergers et pratiqua les arts martiaux.  27. Nhà Đinh: Lớn lên ông Đinh Bộ Lĩnh chiêu mộ quân sĩ dẹp loạn. Ông đánh đâu thắng đó nên được quân dân tôn ông là Vạn Thắng Vương. Sau ông lên làm vua đóng đô ở Hoa Lư, lấy hiệu là Đinh Tiên Hoàng, đặt tên nước là Đại Cồ Việt. The Dinh Dynasty: When growing up, Mr. Dinh Bo Linh drafted recruits to squash the rebellion. He won all battles and was called Van Thang Vuong. Later he ascended the throne as King Dinh Tien Hoang found Hoa Lu as the capitol, and named the country as Dai Co Viet. La dynastie des Dinh: Durant sa jeunesse, M. Dinh Bô Linh enrôla des recrues afin d'écraser la rébellion. Il gagna toutes les batailles et on l’appela Van Thang Vuong. Plus tard, il monta sur le trône comme roi Dinh Tiên Hoàng fonda Hoa Lu comme Capitale, et nomma le pays Dai Cô Viêt.  28. Vua Đinh Tiên Hoàng bị tên Đỗ Thích giết chết, con là Đinh Tuệ lên ngôi lúc 6 tuổi . Quân Tống thừa cơ hội đem quân sang đánh nước ta . Các quan tôn ông Lê Hoàn lên vua, hiệu là Lê Đại Hành, chuẩn bị chống lại quân Tàu. King Dinh Tien Hoang was killed by Do Thich. His son, Dinh Tue, ascended throne at the age of 6. Chinese Tong army took the opportunity to invade our country. The government officials raised Mr. Le Hoan to be King Le Dai Hanh, to fight back Chinese army. Roi Dinh Tiên Hoàng fut tué par Dô Thich. Son fils, Dinh Tuê, monta sur le trône à l'âge de 6 ans. L’armée Chinoise Tông en profita pour envahir notre pays. Les représentants du gouvernement élevèrent M. Lê Hoàn au rang de roi Lê Dai Hành, pour contre-attaquer l'armée Chinoise.  29. Vua Lê Đại Hành, nhà Tiền Lê: Năm 981, vua Lê Đại Hành chỉ huy đánh bại bộ quân Tống khiến thủy quân hoảng sợ rút về nước. Vua Lê sau đó đánh tan giặc Chiêm Thành và lo sửa sang việc nước. Emperor Le Dai Hanh, the First Le Dinasty: In 981, King Le Dai Hanh defeated Tong ground troops. That made Tong Navy panic-stricken and withdrew back to China. Later on, King Le also defeated Chiem Thanh army and settled country affairs. L’empereur Lê Dai Hành, La première Dynastie Lê: En 981, le roi Lê Dai Hành défit les troupes au sol Tông. Cela entraîna la panique de la Marine Tông qui se retira en Chine. Plus tard, le roi Lê vainquit aussi l'armée de Chiêm Thanh et régla les affaires du pays.  30. Năm 1005: Vua Lê Đại Hành mất, Lê Long Đĩnh giết anh là Lê Long Việt để cướp ngôi vua. Lê Long Đĩnh là một ông vua hung ác, bạo ngược, trụy lạc còn gọi là vua Lê Ngọa Triều. Lê Long Đĩnh mất, triều thần tôn ông Lý Công Uẩn lên ngôi, hiệu là Lý Thái Tổ. In 1005, King Le Dai Hanh died. Le Long Dinh killed his brother to usurp the throne to be King Le Ngoa Trieu. He was a cruel, brutal and debauched king. When Le Long Dinh died, the Imperial Court raised Mr. Ly Cong Uan to the throne, called King Ly Thai To. En 1005, le roi Lê Dai Hanh mourut. Lê Long Dinh tua son frère pour usurper le trône pour devenir le roi Lê Ngoa Triêu. Ce fut un roi cruel, brutal et débauché. Quand Lê Long Dinh mourut, la cour impériale éleva M. Ly Công Uân au trône lequel fut appelé le roi Ly Thai Tô. Trở Về Trang Gốc Lịch Sử Việt Nam Trở Về Trang Gốc Vietlist.us |
|
|
|
 31. Thành Thăng Long: Lý Thái Tổ là một ông vua tốt rất chuộng đạo Phật. Trong lúc di chuyển kinh đô về Đại La Thành, ông thấy rồng vàng hiện ra nên đặt tên thành là Thăng Long, có nghĩa là rồng bay lên. Thành Thăng Long là Hà Nội bây giờ.Trong các đời vua Lý kế tiếp Khổng học và Phật học phát triển mạnh. Vua cho xây Văn miếu thờ đức Khổng Tử cùng hàng ngàn chùa chiền trong đó có chùa Một Cột nổi tiếng ở Hà Nội. The Ly dinasty, Thang Long capital: King Ly Thai To was a kind emperor and was fond of Buddish. While moving the imperial city to Dai La Thanh, he saw a golden dragon flying up, so he named the city Thang Long that meant Up-flying Dragon. La capitale Thang Long :,La dynastie des Ly,: Le roi Ly Thai Tô fut un empereur bienveillant qui aimait le Bouddhisme. En déplaçant la cité impériale à Dai La Thành, il vit un dragon d'or s'envoler, c’est pourquoi il nomma la ville Thang Long ce signifie dragon s’élevant dans le ciel. Il fit construire beaucoup de pagode dont l’une est toujours célèbre : la pagode à un seul pilier support à Hà Nôi.    32. Phạt Tống, bình Chiêm: Nhà Tống bên Tàu lại uy hiếp nước ta, vua Lý Thái Tổ sai ông Lý Thường Kiệt đem quân vây đánh Khâm châu và Ung châu. Quân ta đại thắng trở về. Sau quân Tống hợp với Chiêm Thành và Thủy Chân Lạp đánh phá nước ta. Ông Lý Thưng Kiệt lại đem quân đánh Tống, bình Chiêm giữ yên bờ cõi. Defeating Tong, pacifying Chiem: The Chinese Tong dynasty again threatened our country. King Ly Thai To ordered Mr. Ly Thuong Kiet brought troops to besiege Kham Chau and Ung Chau. Ly Thuong Kiet gained big victory and brought troops home. Later on, Tong army incited Chiem Thanh and Thuy Chan Lap to invade our country. Mr. Ly Thuong Kiet again led our troops to defeat Tong and Chiem to safeguard our territory. Vaincre Tông, pacifier Chiêm: La dynastie Chinoise Tông menaça de nouveau notre pays. Le roi Ly Thai Tô ordonna à M. Ly Thuong Kiêt d’amener des troupes pour assiéger Khâm Châu et Ung Châu. Ly Thuong Kiêt obtint une grande victoire et renvoya les troupes à la maison. Plus tard, l’armée de Tông incita Chiêm Thành et Thuy Chân Lap à envahir notre pays. M. Ly Thuong Kiêt de nouveau dirigea nos troupes pour vaincre Tông et Chiêm et préserver notre pays.  33. Năm 1225, nhà Lý mất ngôi: Nhà Lý truyền ngôi đến công chúa Lý Chiêu Hoàng thì bị Trần Thủ Độ lập mưu cho công chúa lấy cháu của y là Trần Cảnh. Sau Trần Thủ Độ ép công chúa nhường ngôi cho chồng. Year 1225, the Ly lost the throne: The Ly dynastyỖs throne was passed to Princess Ly Chieu Hoang. Tran Thu Do arranged for his nephew, Tran Canh, to marry Princess Ly Chieu Hoang and then forced her to abdicate on her husband. An 1225, les Ly perdirent le trône: Le trône de la dynastie Ly passa à la princesse Ly Chiêu Hoàng. Mais Trân Thu Dô s'arranga pour que son neveu, Trân Canh, épouse la princesse Ly Chiêu Hoàng et ensuite la força à abdiquer en faveur de son mari.  34. Nhà Trần: Trần Cảnh lên ngôi, hiệu là Trần Thái Tông. Triều đình bị Trần Thủ Độ khống chế làm nhiều điều bạo ngược, tàn ác. Trần Thủ Độ tìm cách tiêu diệt dòng họ Lý, bắt dân chúng họ Lý đổi thành họ Nguyễn. The Tran dynasty: Tran Canh ascended the throne, named Tran Thai Tong. Tran Thu Do controlled the imperial court and did brutal and cruel things. Tran Thu Do tried to wipe out the Ly lineage by forcing people to change their last name from Ly to Nguyen. La dynastie Trân: Trân Canh monta sur le trône sous le nom de Trân Thai Tông. Trân Thu Dô contrôla la cour impériale et fit des choses brutales et cruelles. Trân Thu Dô essaya d'effacer la lignée Ly en forçant les gens à changer leur nom de famille de Ly en Nguyên.  35. Tuy nhiên đời Trần Thái Tông và các vua kế tiếp thực hiện rất nhiều cải tổ tốt đẹp trong xã hội, như đặt ra thi Tiến sĩ để chọn nhân tài giúp nước. Luật pháp cũng rất nghiêm minh, ai ăn cắp thì bị đánh bằng roi hay bị chặt tay. Anyhow, the reign of Tran Thai Tong and following kings achieved great improvements for society such as setting up the Ph. D. examination to choose great talents to serve the country. The law was strict and just in which thieves would have be beaten with a stick or gotten fingers cut out. Quoi qu'il en soit, le règne de Trân Thai Tông et des rois suivants réalisèrent de grandes améliorations pour la société telles que la mise en place de l'examen Ph.D. pour choisir de grands talents pour servir le pays. La loi était stricte et juste en ce sens que les voleurs auraient été battus avec un bâton ou les mains coupées.  36. Năm 1257: Quân Mông Cổ chiếm hết nước Tàu rồi đem quân sang đánh nước ta và chiếm được thành Thăng Long. Được ít lâu bị quân ta phản công, quân Mông Cổ thua to phải rút về nước. Year 1257: After conquering the whole China, the Mongolian army invaded our country, and seized Thang Long capitol. Not long after that, our army launched a counter-attack; Mongolian army was defeated and withdrew back home. Année 1257: Après la conquête de toute la Chine, l'armée Mongole envahit notre pays, et s’empara de la capitale Thang Long. Peu de temps après cet évènement, notre armée lança une contre-attaque ; l'armée Mongole fut battue et se retira chez elle.  37. Nước ta sang cầu hòa với Mông Cổ, nhưng người Mông Cổ vẫn mưu tính xâm chiếm nước ta. Vua quan nước ta hiểu được ý đồ xâm lăng của Mông Cổ nên lúc nào cũng tuyển dụng và huấn luyện quân binh, sẵn sàng chống giặc. Even though our country asked for peace, but Mongolian still planed to conquer our country. Understanding their intention, our king and imperial officials prepared for the war by recruiting and well training our army. Bien que notre pays ait demandé la paix, les mongols envisageaient toujours de conquérir notre pays. Comprenant leur intention, notre roi et les fonctionnaires impériaux se préparèrent pour la guerre en recrutant et formant bien notre armée.  38. Hội Nghị Diên Hồng: Đến đời Trần Nhân Tông, vua Nguyên của Mông Cổ sai thái tử Thoát Hoan đem các tướng Toa Đô và Ô Mã Nhi cùng đại quân sang đánh nước ta. Vua Nhân Tông triệu tập hội nghị Diên Hồng để hỏi ý kiến quốc dân. Các vị bô lão đều đồng thanh quyết chiến. Vì biết tôn trọng người dân, vua quan nhà Trần được dân chúng đồng thanh ủng hộ, tạo một sức mạnh chưa từng có trong lịch sử. The Dien Hong Meeting: In the Tran Nhan Tong reign, the Chinese Nguyen emperor ordered the crowned prince Thoat Hoan with generals Toa Do, O Ma Nhi and their great army to invade our country. King Nhan Tong summoned Hoi Nghi Dien Hong to survey our senior citizens’ opinions. All senior citizens agreed to fight the enemy resolutely. Having regard for the people, Tran dynasty’s kings and officials were supported to bring about a united strength, which was never equaled in our history. La réunion de Diên Hông: Durant le règne de Trân Nhân Tông, l'empereur Chinois Nguyên ordonna au prince de la couronne Thoat Hoan d’envahir notre pays avec les généraux Toa Dô, Ô Ma Nhi et leur grande armée. Le roi Nhân Tông convoqua Hôi Nghi Diên Hông pour passer en revue les opinions de nos citoyens ainés. Tous nos citoyens ainés furent d’accord pour combattre avec détermination l’ennemi. Du fait de leur considération pour le peuple, les rois de la dynastie Trân et les fonctionnaires furent soutenus pour parvenir à une force unie, qui n'a jamais été égalé dans notre histoire.  39. Còn trẻ tuổi mà biết yêu nước: Trần Quốc Toản là một cậu bé con quan, vì mới 16 tuổi nên cậu không được vào dự hội nghị Diên Hồng. Cậu đứng bên ngoài, nghe nói về sự tàn ác của quân Mông Cổ và nghe tiếng dân reo hò quyết chiến, cậu bóp nát một trái cam trong tay lúc nào không hay. Trở về, cậu chiêu mộ được hơn 1000 nghĩa quân trẻ tuổi, lập thành một đội binh riêng đánh giặc giúp vua, lập được nhiều chiến công hiển hách. The young patriot: Tran Quoc Toan, an official’s son, was only 16 years old. He wasn’t allowed to attend the Dien Hong meeting. While standing outside, hearing about the cruelty of Mongolian army and the cheering and shouting of people, he crushed an orange in his hand without noticing it. Returning home, he recruited more than 1000 righteous youths to form a militia unit of his own to fight the enemy to serve the king. His militia unit won many glorious victories. Le jeune patriote: Trân Quôc Toan, fils d'un fonctionnaire, n'avait que 16 ans. Il n'était pas autorisé à assister à la réunion de Diên Hông. Tandis qu’il restait à l’extérieur, entendant au sujet de la cruauté de l'armée mongole et les applaudissements et les cris des gens, il écrasa une orange dans sa main sans s'en apercevoir. De retour chez lui, il a recruta plus de 1000 jeunes justes pour former sa propre unité de milice pour combattre l'ennemi pour servir le roi. Son unité remporta de nombreuses glorieuses victoires.  40. Ngồi đan xọt mà lo việc nước: Ông Phạm Ngũ Lão là một thanh niên yêu nước, ngày ngày luyện tập võ nghệ, chờ thời cơ giúp nước. Khi quân Nguyên xâm chiếm nước ta, ông rất đỗi lo âu. Một hôm ông ngồi đan xọt bên đường thì đại quân của Hưng Đạo Vương đi đến. Ông mải mê suy nghĩ việc quân binh mà không nghe tiếng quân lính la hét dọn đường. Một người lính đến chích dáo vào đùi ông đến chảy máu mà ông vẫn chưa hay. Đức Trần Hưng Đạo thấy lạ hỏi ông về binh pháp và võ nghệ, ông đối đáp trôi chảy, nên thu nạp ông làm tướng. Sau ông đánh giặc rất giỏi lập nhiều chiến công hiển hách. Concerning national affairs while weaving bamboo baskets: Mr. Pham Ngu Lao was a patriot. He practiced martial art everyday, waiting for an opportunity to serve the country. When Mongolian enemy invaded our country, he was very worried. One day, while he was sitting on the roadside to weave bamboo baskets, the great army of Hung Dao Vuong came. He was so occupied in thinking about military strategies that did not hear the order to stay away from the road. One soldier arrived and pierced Mr. Pham’s leg with a spear. He was bleeding without noticing it. Being surprised by this, Sir Hung Dao Vuong asked him about military strategies and martial arts, he replied fluently. Sir Hung Dao Vuong appointed him to be one of the generals. Pham Ngu Lao fought the enemy and achieved glorious victories. S'agissant des affaires nationales tout en tressant des paniers de bambou: M. Pham Ngu Lao fut un patriote. Il pratiquait l'art martial de tous les jours, attendant une occasion de servir le pays. Lorsque l’ennemi mongol envahit notre pays, il fut très inquiet. Un jour, la grande armée de Hung Dao Vuong vînt alors qu'il était assis sur le bord du chemin pour tresser des paniers en bambou. Il était tellement occupé à penser à des stratégies militaires qu’il n’entendit pas l'ordre de rester à l'écart de la route. Un soldat arriva et transperça la jambe de M. Pham avec une lance. Il saigna sans s'en apercevoir. Surpris par cela, monsieur Hung Dao Vuong l'interrogea sur les stratégies militaires et les arts martiaux, il répondit sans hésitation. Monsieur Hung Dao Vuong l’intégra parmi les généraux. Pham Ngu Lao combattirent l'ennemi et remportèrent de glorieuses victoires. Trở Về Trang Gốc Lịch Sử Việt Nam Trở Về Trang Gốc Vietlist.us |
|
|
|
 41. Đức Thánh Trần Hưng Đạo: Năm 1283, quân Nguyên hùng mạnh kéo sang. Vua Nhân Tông sai Trần Hưng Đạo, Trần Bình Trọng, Trần Quang Khải, Yết Kiêu, Dã Tượng, Phạm Ngũ Lão ra chống giặc. Lúc đầu quân ta thua to rút lui khỏi thành Thăng Long. Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn soạn quyển Binh Thư Yếu Lược và bài Hịch Tướng Sĩ để huấn luyện và khuyến khích ba quân. Hưng Đạo Vương là một vị tướng tài ba được dân ta tôn làm Đức Thánh Trần Hưng Đạo. Saint Tran Hung Dao: In 1283, the Mongolian Nguyen army advanced vigorously towards our country. The king Nhan Tong ordered Tran Hung Dao, Tran Binh Trong, Tran Quang Khai, Yet Kieu, Da Tuong and Pham Ngu Lao to fight the enemy. In the beginning, our army was defeated and had to withdraw from Thang Long capitol. Hung Dao Vuong wrote Binh Thu Yeu Luoc (the Resume of Military Tactics) and Bai Hich Tuong Si (The Officers Edit) to train and encourage the army. He was a genius general who was called Saint Tran Hung Dao by our people. Saint Trân Hung Dao: En 1283, l'armée mongole Nguyên avança vigoureusement vers notre pays. Le roi Nhân Tông ordonna à Trân Hung Dao, Trân Binh Trong, Trân Quang Khai, Yêt Kiêu, Da Tuong et Pham Ngu Lao de combattre l'ennemi. Au début, notre armée fut vaincue et dût se retirer de la Capitale Thang Long. Hung Dao Vuong écrivit Binh Thu Yêu Luoc (le résumé des tactiques militaires) et Hich Tuong Si (l’édit des officiers) pour former et encourager l'armée. C'était un général génial que notre peuple appelait Saint Trân Hung Dao.  42. Trần Nhật Duật đánh thắng Toa Đô ở trận Hàm Tử. Trần Quang Khải, Trần Quốc Toản, Phạm Ngũ Lão đánh thắng thủy quân Nguyên ở trận Chương Dương. Những chiến thắng liên tiếp làm tinh thần binh sĩ dâng cao. Later, Tran Nhat Duat defeated Toa Do at Ham Tu battle. Tran Quang Khai, Tran Quoc Toan and Pham Ngu Lao defeated Mongolian Nguyen Navy at Chuong Duong battle. The soldier's spirit rised up high. Plus tard, Trân Nhât Duât défit Toa Dô à la bataille de Hàm Tu. Trân Quang Khai, Trân Quoc Toan et Pham Ngu Lao battirent la marine mongole de Nguyên à la bataille de Chuong Duong. L'esprit du soldat s’éleva haut.  43. Trận Tây Kết, Hưng Đạo Vương chém đầu Toa Đô. At Tay Ket battle, Hung Dao Vuong beheaded Toa Do. Lors de la bataille Tây kêt, Hung Dao Vuong décapita Toa Dô.  44. Trận Vạn Kiếp, Hưng Đạo Vương cùng các tướng đại thắng. Thái Tử Thoát Hoan phải chui vào ống đồng cho quân kéo chạy về Tàu. At Van Kiep land battle, Hung Dao Vuong and the generals gained complete victory. The crowned prince Thoat Hoan had to hide in a copper tube to be pulled back to China by his soldiers. Sur le champ de bataille Van Kiêp, Hung Dao Vuong et les généraux remportèrent une victoire complète. Le prince royal Thoat Hoan dut se cacher dans une baignoire en cuivre pour être ramené en Chine par ses soldats.  45. Năm 1287, Mông Cổ xâm lăng nước Nam lần thứ hai: Vua Nguyên tức giận vì nghĩ mình là một nước lớn, bách chiến bách thắng mà lại thua trận ở nước Nam, nên sai Thoát Hoan đem đại quân sang đánh nước ta lần thứ hai. Trước thế giặc quá mạnh, vua Trần phải bỏ thành Thăng Long chạy vào Thanh Hóa. Year 1287, the Mongolian invaded the South the 2nd time: The Mongolian Nguyen emperor was angry, since his army was strong and had won every battle, now defeated by our army. So he ordered Thoat Hoan with his army to attack our country the second time. Since the enemy army was mighty, Tran emperor had to leave Thang Long capitol to stay in Thanh Hoa. An 1287, les mongoles envahissent le sud pour la deuxième fois: l'empereur mongol Nguyên fut en colère d’être maintenant battu par notre armée puisque son armée était forte et avait gagné chaque bataille. Alors il ordonna à Thoat Hoan d’attaquer avec son armée notre pays pour la deuxième fois. L'armée ennemie était puissante, l'empereur Trân dut quitter la capitale Thang Long pour rester à Thanh Hoa.  46. Ông Trần Bình Trọng: Ông Trần Bình Trọng là một tướng tài. Giặc Mông Cổ bắt được ông và dụ ông đầu hàng. Ông trả lời:" Ta thà làm quỷ nước Nam còn hơn làm Vương đất Bắc". Giặc biết không khuyến dụ ông được nên đem ông ra chém. Mr. Tran Binh Trong: Mr. Tran Binh Trong was a talented general. The Mongolian Nguyen enemy arrested him and lured him to surrender to them. He answered: “ I am rather a devil of the South country than a king of the North country”. The enemy knew that they couldn’t encourage him to surrender so they killed him. M. Trân Binh Trong: M. Trân Binh Trong était un général talentueux. L'ennemi mongol Nguyên l’arrêta et l’incita à se rendre. Il répondit: «Je suis plutôt un diable du pays du Sud qu'un roi du pays du nord». L'ennemi savait qu'ils ne pourraient l'inciter à se rendre alors il le tua.  47. Trận Vân Đồn trên Vịnh Hạ Long: Trần Khánh Dư cướp được thuyền lương địch làm giặc Nguyên lo sợ nhốn nháo. The Van Don battle: Tran Khanh Du captured the enemy’s food boats causing them to be panic and terrified in Van Don water battle at Ha Long Bay. La bataille de Van Dôn dans la baie d’Ha Long: Trân Khanh Du captura les bateaux transportant la nourriture de l'ennemi causant leur panique et terreur durant la bataille navale de Van Don dans la baie d’Ha Long.  48. Hưng Đạo Vương giết giặc trên sông Bạch Đằng, năm 1288: Thủy quân Mông Cổ rút lui trên sông Bạch Đằng. Hưng Đạo Vương sai lấy cây nhọn bọc sắt cắm xuống lòng sông rồi dùng thuyền nhỏ dụ thuyền giặc ra đánh. Khi nước cạn, thuyền giặc mắc cọc đổ nghiêng, vỡ đắm rất nhiều. Quân ta giết giặc máu đỏ cả dòng sông. Tướng Nguyên là Ô Mã Nhi, Phàn Tiếp đều bị bắt. Hung Dao Vuong destroyed the enemy on Bach Dang river in 1288: The Mongolian Navy withdrew on Bach Dang river. Hung Dao Vuong ordered to drive sharp wood stakes with plated steel into the bed of the river then lured enemy’s ships out to battle. When the river tide was down, the enemy’s ships were stuck on sharp stakes. Many enemies’ ships were broken and sunk. Our soldiers killed so many enemies that their blood turned the river color to red. Enemy’s generals like O Ma Nhi and Phan Tiep were all arrested Hung Dao Vuong détruisit l'ennemi sur la rivière de Bach Dang en 1288: la Marine Mongol se retira sur la rivière Bach Dang. Hung Dao Vuong ordonna d’enfoncer des piquets de bois pointus plaqués en acier dans le lit de la rivière et attira les navires ennemis à la bataille. Lorsque la marée fut basse, les navires de l'ennemi furent retenus par les pieux acérés. Beaucoup des vaisseaux de l’ennemi furent détruits et coulèrent. Nos soldats tuèrent tant d'ennemis que leur sang colora la rivière en rouge. Les généraux ennemis comme ô Ma Nhi et Phan Tiêp furent tous arrêtés.  49. Thoát Hoan nghe tin bại trận, dẫn bộ quân chạy về, bị Phạm Ngũ Lão và các tướng khác phục kích đánh tan tành. Từ đó nhà Nguyên không dám dòm ngó nước ta nữa . Dân Nam Việt lại được thanh bình xây dựng đất nước. Vua Trần Thánh Tông đề 2 câu thơ dưới đây làm kỹ niệm: "Xã tắc hai phen bon ngựa đáNon sông kim cổ vững âu vàng." Thoat Hoan received the news that his navy was defeated, led his ground troops withdraw. His troops were ambushed and defeated by Pham Ngu Lao and other generals. Since then, Nguyen dynasty dared not to invade our country. The South people lived in peace and built up their country. King Tran Thanh Tong had following poem: "For the country, the horses went to battle twiceSince that, the rivers and the mountains were stable for ever." Thoat Hoan qui reçut la nouvelle que sa marine avait été défaite, retirera ses troupes terrestres. Ses troupes furent attirées dans des pièges et battues par Pham Ngu Lao et d’autres généraux. Depuis lors, la dynastie Nguyên n’osa plus envahir notre pays. Le peuple du Sud vécut en paix et construisit son pays. Le roi Trân Thanh Tông fit le poème suivant: "Pour le pays, les chevaux vinrent au combat à deux reprisesDepuis ce temps, les rivières et les montagnes sont immuables à jamais."  50. Nhà Trần mất ngôi: Nhà Trần truyền ngôi qua các đời vua Trần Anh Tông, Minh Tông, Hiến Tông, Dụ Tông, Nghệ Tông, Duệ Tông, Phế Đế, Thuận Tông. Các đi vua sau hèn yếu, thường bị quân Chiêm Thành sang đánh phải chạy bỏ kinh thành mấy lần. Đến thời Thiếu Đế thì bị Hồ Quí Ly cướp ngôi vào năm 1400. Nhà Trần làm vua được 175 năm. The Tran dynasty installed the throne to Tran Anh Tong, Ming Tong, Hien Tong, Du Tong, Nghe Tong, Due Tong, Phe De, and Thuan Tong. The later kings were incapable, so Chiem Thanh army often attacked our country. Our king had to run away from the capitol. During Thieu De reign, Ho Qui Ly stole the throne in 1400. The Tran dynasty ruled our country for 175 years. La dynastie de Trân perdue : La dynastie de Trân installa le trône à Trân Anh Tông, Ming Tông, Hiên Tông, Du Tông, Nghê Tông, Duê Tông, Phê Dê, et Thuân Tông. Les derniers rois furent des incapables de sorte que l'armée de Chiêm Thành attaqua souvent notre pays. Notre roi dut fuir la capitale. Hô Qui Ly vola le trône en 1400 pendant le règne de Thiêu Dê. La dynastie Trân dirigea notre pays pendant 175 ans. Trở Về Trang Gốc Lịch Sử Việt Nam Trở Về Trang Gốc Vietlist.us |
|
|
|
51. Nhà Hồ, Hồ Quí Ly, năm 1400: Hồ Quí Ly là một ông vua có tài, lập nhiều cải cách cho đất nước, nhưng vì ông đã thoán ngôi nên lòng dân không phục. Nhà Hồ truyền ngôi chỉ được 2 đời thì bị nhà Minh bên Tàu đem quân đánh chiếm nước Nam. The Ho Dynasty, Ho Qui Ly, year 1400: Ho Qui Ly was a talented king, he conducted many reforms for our country. However, since he stole the throne, people did not fully support him. The Ho dynasty held the power for 2 generations then our country was conquered by the Chinese Minh dynasty. La dynastie des Hô, Hô Qui Ly, an 1400: Hô Qui Ly fut un roi talentueux, il mena de nombreuses réformes pour notre pays. Toutefois, comme il vola le trône, le peuple ne le soutint pas en bloc. La dynastie des Hô détint le pouvoir pendant 2 générations lorsque notre pays fut conquis par la dynastie Chinoise Minh.  52. Nhà Minh chiếm nước ta: Vua nhà Minh đã có ý đánh chiếm nước ta từ lâu. Viện cớ Trần Thiêm Bình, hậu duệ nhà Trần, sang Tàu cầu cứu, vua Tàu sai Trương Phụ và Mộc Thạnh đem quân sang chiếm nước ta, đặt lại nền đô hộ. Dân Nam chịu nhiều điều khốn khổ lắm. Một số người ngu dốt như Trần Thiêm Bình không chịu nghĩ đến dân đến nước. Người Tàu lúc nào cũng muốn chiếm nước ta, sang cầu cạnh họ tức là rước họ về chiếm nước ta vậy. Trần Thiêm Bình về sau bị quân Nam bắt được giết đi. The Minh occupied Nam Viet: The Chinese Minh had the intention to conquer our country long ago. Called upon Tran Thiem Binh’s request, they brought their army to conquer and ruled our country, making our people very suffering. Tran Thiem Binh was such an idiot, who did not care for the people and the country. The Chinese always wanted to take over our country. Asking them for help was inviting them into conquer our country. Later, Tran Thiem Binh was captured and killed by the South army. Occupation Minh du Nam Viêt: Les Chinois Minh avaient l'intention de conquérir notre pays depuis longtemps. Appelés à la demande de Trân Thiêm Binh, ils vinrent avec leur armée pour gouverner et conquérir notre pays, causant une grande souffrance à notre peuple. Trân Thiêm Binh était tellement idiot qu’il ne se souciait pas du peuple et du pays. Les Chinois ont toujours eu envie de prendre notre pays. Leur demander de l’aide était une invitation qui leur était faite à conquérir de notre pays. Plus tard, Trân Thiêm Binh fut capturé et tué par notre armée.  53. Năm 1407, đời Hậu Trần. Con cháu vua Trần nổi lên chống giặc Minh có Đặng Tất, Đặng Dung, Nguyễn Biểu giúp sức. Nhưng vì binh yếu thế cô, họ chỉ chống cự được có 7 năm thì bị tiêu diệt. Year 1407: The late Tran dynasty. The Tran emperor’s descendents rebelled Minh enemy. They were supported by Dang Tat, Dang Dung and Nguyen Bieu. Since their army was not well trained and small, they fought for 7 years then were defeated. An 1407: L’ancienne dynastie Trân. Les descendants de l'empereur Trân se rebellèrent contre l’ennemi Minh. Ils furent secondés par Dang Tât, Dang Dung et Nguyên Biêu. Comme leur armée n'était pas bien formée et petite, ils combattirent pendant 7 ans, puis furent battus.  54. Đồng hóa: Các quan Tàu thu bắt gái đẹp, đồ quý, sách vở của nước ta chở hết về Tàu. Họ lại bắt dân ta ăn mặc, học hành theo cách của người Tàu cốt để đồng hóa dân ta với dân Tàu. Assimilation: Chinese officials took our beautiful girls, looted precious things and books over to China. They also forced us to follow Chinese dressing and studying to assimilate our people with the Chinese. Assimilation: Les responsables chinois prirent nos belles filles, pillèrent nos précieux biens et livres et les emportèrent en Chine. Ils nous obligèrent aussi à s’habiller et à étudier comme les chinois pour assimiler notre peuple.  55. Mười năm khởi nghĩa chống giặc Minh: Năm 1418. Từ khi quân Minh cai trị nước An Nam, dân ta khổ cực trăm đường, tiếng oán than kêu ra không hết. Đất Lam Sơn có ông nông dân giàu có tên Lê Lợi. Là một người có chí lớn, ông chiêu tập hào kiệt, bạn hữu, rèn luyện binh pháp rồi nổi lên khởi nghĩa chống quân Minh suốt cả 10 năm. Ten year of uprising against Ming enemy: Since 1418, the Chinese Ming enemy ruled the An Nam country and made our people very miserable. Le Loi was a patriotic who was a wealthy peasant from Lam Son province. He was a talented person who recruited his friends and patriotic people to form a righteous army. The army was trained for tactics, uprising and fighting for 10 long years. Dix ans de soulèvement contre l'ennemi Ming: A partir de 1418, l'ennemi Ming chinois dirigea le pays An Nam et rendit notre peuple très misérable. Lê Loi fut un patriote qui fut aussi un paysan riche de la province de Lam Son. C'était une personne de talent qui recruta ses amis et des gens patriotiques pour former une vertueuse armée. L'armée fut entraînée pour la tactique, l'insurrection et la lutte pendant 10 longues années.  56. Lê Lai cứu chúa: Việc khởi nghĩa gian khổ, lắm phen thất bại, phải rút về núi Chí Linh ẩn núp 3 lần. Một lần bị giặc vây khốn, nhờ ông Lê Lai hy sinh giả làm vua mặc áo bào ra đánh. Giặc bắt giết ông Lê Lai rồi bỏ đi, vua Lê Lợi trốn thoát tiếp tục kháng chiến. Le Lai saved his lord’s life: The resistance was very difficult. There were 3 times that the righteous army was defeated and had to retreat back to mount Chi Linh. Once the enemy besieged Le Loi. Le Lai, one of the generals, wore the king’s robe, moved out to fight with them. The enemy killed Le Lai and left; King Le Loi was saved from death. Lê Lai sauva la vie de son seigneur: La résistance fut très difficile. Par 3 fois l'armée vertueuse fut vaincue et dut retraiter sur le mont Chi Linh. Une fois l'ennemi assiégea Lê Loi. Lê Lai, l'un des généraux, portant la robe du roi, sortit les combattre. L'ennemi tua Lê Lai et partit; Le roi Lê Loi fut sauvé de la mort.  57. Nguyễn Trãi khóc cha: Nguyễn Trãi là con ông Tiến sĩ Nguyễn Phi Khanh. Ông Tiến sĩ bị quân Minh bắt sang Tàu. Ông Nguyễn Trãi theo khóc tiễn cha tới ải Nam Quan. Ông Phi Khanh bảo: ''Con mau trở về lo trả thù cho cha, rửa nhục cho nước, chớ theo cha khóc lóc mà làm gì !''. Ông Nguyễn Trãi nghe lời cha, về giúp vua Lê Lợi bày mưu định kế đánh quân Nguyên, về sau ông thành một bậc đại công thần. Mr. Nguyen Trai grieved at his father: Nguyen Trai was the son of Dr. Nguyen Phi Khanh who was arrested and led to China by Minh enemy. Nguyen Trai grievously followed his father till frontier gate Nam Quan. Dr. Nguyen Phi Khanh told his son: “ You should return home and try to revenge for your father, to wash out the insult for our country rather than grievously following me.” Mr. Nguyen Trai followed his father’s advice and returned home to serve King Le Loi. He suggested many schemes to fight the Ming enemy. Later he became a great meritorious imperial official. M. Nguyên Trai affligé de son père: Nguyên Trai était le fils du Dr Nguyên Phi Khanh qui fut arrêté et conduit en Chine par l’ennemi Minh. Nguyên Trai douloureusement suivit son père jusqu'au poste frontière de Nam Quan. Dr Nguyên Phi Khanh dit à son fils: «Tu devras rentrer à la maison et essayer de laver l’insulte faite à notre pays plutôt que de me suivre douloureusement » M. Nguyên Trai suivi les conseils de son père et retourna à chez lui pour servir le roi Lê Loi. Il suggéra de nombreux plans pour combattre l’ennemi. Plus tard, il devint un grand fonctionnaire impérial méritant.  58. Lê Lợi ban quân lịnh nghiêm minh, cấm quân lính xâm phạm của dân nên được dân tình thương mến. Trận Chi Lăng, quân ta chém đầu đại tướng Liễu Thăng. Sau giặc Minh thấy quân ta quá mạnh xin hòa, rút quân về nước. Ông Nguyễn Trãi giúp vua viết bài hịch Bình Ngô Đại Cáo, bá cáo chiến thắng cho thiên hạ được biết. Bài Bình Ngô Đại Cáo trở thành một tài liệu văn chương nổi tiếng của nước ta. Le Loi enforced strict army law, which forbid soldiers to violate people’s property, so soldiers were loved and esteemed. In battle Chi Lang, our army beheaded great general Lieu Thang. Seeing the strength of our army, the Ming dynasty requested his to stop the war and returned to China. Mr. Nguyen Trai wrote the Binh Ngo Dai Cao, reporting the victory to people. That declaration became a very famous historical document of our country. Lê Loi fit respecter une loi militaire stricte qui interdisait aux soldats de violer les biens des gens, afin que les soldats soient aimés et estimés. Dans la bataille de Chi Lang, notre armée décapita le grand général Liêu Thang. En voyant la force de notre armée, la dynastie Minh lui demanda d’arrêter la guerre et repartit en Chine. M. Nguyên Trai écrivit le Bình Ngô Dai Cao, annonçant la victoire au peuple. Cette déclaration devint un document historique très célèbre de notre pays.  59. Nhà Lê, 1428: Bình Định Vương Lê Lợi lên ngôi lấy hiệu là Lê Thái Tổ. Ông sửa sang việc học hành thi cử, đặt ra luật lệ nghiêm minh. Ai làm du đảng, cờ bạc, rượu chè, bị phạt chặt ngón tay hay đánh bằng roi trượng. Các bậc tu hành đạo Lão, đạo Phật phải qua các kỳ thi sát hạch về đạo giáo. The Le dynasty, 1428: Binh Dinh Vuong Le Loi ascended the throne, proclaimed himself Le Thai To. He reformed the education, and enforced strict law. Anyone who was a gangster, gambler or drunkard had fingers cut or was beaten with a big whip. The Lao and Buddhist monks had to pass the religious examination. La dynastie des Lê, 1428: Bình Dinh Vuong Lê Loi monta sur le trône, se proclama Lê Thai Tô. Il réforma l'éducation et fit mettre en application une loi stricte. Quiconque était un bandit, joueur ou ivrogne avait les doigts tranchés ou était battu avec un grand fouet. Les moines Lao et bouddhistes durent passer l'examen religieux.  60. Nhà Lê truyền qua Thái Tông, Nhân Tông, Thánh Tông. Việc học phát triển mạnh, vua mở rộng nhà Thái học có phòng nội trú cho sinh viên giỏi . Vua hay ngâm vịnh trong hội Tao đàn. Việc võ bị cũng được sửa sang cường thịnh, cứ 3 năm có một kỳ thi võ. Vua cho soạn bộ luật Hồng Đức rất hay, hợp với tình tự dân tộc. Bộ Luật Hồng Đức được trân trọng ở nhiều quốc gia trên thế giới . Vua lại sai Ngô Sĩ Liên viết bộ Đại Việt Sử Ký Toàn Thư gồm 15 quyển. The Le dynasty installed the throne to Thai Tong, Nhan Tong and Thanh Tong. The education was spread and developed. Thai Hoc house was enlarged with boarding room for outstanding students. The king often chanted poems in Tao Dan group. The military training was also improved. There was a military examination every 3 years. The king ordered to write the Hong Duc law, which was suitable to our country’s human nature. The Hong Duc Law gained great respect in many countries today. The King also ordered Mr. Ngo Si Lien to do research and write the Great Viet History consisting of 15 books. La dynastie Lê installa le trône à Thai Tông, Nhân Tông et Thanh Tông. L'éducation se répandit et se développa. La maison Thai Hoc fut agrandie avec un pensionnat pour les élèves méritants. Le roi chanta souvent des poèmes dans le groupe Tao Dàn. La formation militaire fut également améliorée. Il y eu un examen militaire tous les 3 ans. Le roi ordonna d'écrire la loi de Hông Duc adaptée à la nature humaine de notre pays. La loi de Hông Duc a acquis un grand respect dans de nombreux pays aujourd'hui. Le roi ordonna également à M. Ngô Si Liên de faire des recherches et d’écrire la grande histoire Viêt en 15 livres. Trở Về Trang Gốc Lịch Sử Việt Nam Trở Về Trang Gốc Vietlist.us |
|
|
|
 61. Năm 1533, nhà Lê mất ngôi: Nhà Lê làm vua được 100 năm truyền đến vua Lê Chiêu Tông thì bị Mạc Đặng Dung cướp ngôi. Year 1533, the Le lost the throne: The Le dynasty ruled our country for 100 years till King Le Chieu Tong’s reign. Then Mac Dang Dung stole the throne. An 1533, le Lê perd le trône: la dynastie Lê gouverna notre pays pendant 100 ans jusqu'au règne du roi Lê Chiêu Tông. Alors Mac Dang Dung vola le trône.  62. Chúa Trịnh: Nhà Mạc truyền ngôi đến Mạc Mậu Hợp thì bị Trịnh Tùng giết ở Thăng Long. Năm 1592, họ Trịnh xưng là chúa Trịnh đóng đô ở phía Bắc, chỉnh đốn quyền hành. Lord Trinh: The Mac dynasty was installed to Mac Mau Hop then Trinh Tung killed him at Thang Long. In 1592, Mr. Trinh proclaimed himself as Lord Trinh who dwelt in the North to empowered himself. Le seigneur Trinh: La dynastie des Mac passa à Mac Mâu Hop qui se fit tuer par Trịnh Tùng à Thang Long. En 1592, M. Trinh se proclama seigneur Trinh qui se fixa dans le nord pour se donner les pleins pouvoirs.  63. Trịnh Nguyễn phân tranh: Mặt khác, từ năm 1558 ông Nguyễn Hoàng vào Thuận Hóa lập nghiệp, đánh chiếm thêm đất của Chiêm Thành, xưng là chúa Nguyễn ở phương Nam. Chúa Nguyễn cho dân nghèo vào khai khẩn các vùng đất mới miền Nam. Từ đó nước Nam chia làm hai, lấy sông Gianh làm ranh giới. Trinh - Nguyen conflict: Whereas, from 1558 Mr. Nguyen Hoang moved to Thanh Hoa to make his homeland. He fought with Chiem Thanh, took some of their land and proclaimed himself as Lord Nguyen of the South. Lord Nguyen allowed poor people to develop new lands in the South. That was the time when the Viet country was divided into two parts with Gianh River as the dividing line. Le conflit entre Trinh et Nguyên: Alors qu’à partir de 1558 M. Nguyên Hoàng déménagea à Thanh Hoa pour en faire sa patrie. Il combattit avec Chiêm Thành, prit une partie de leurs terres et se proclama Seigneur Nguyên du Sud. Le seigneur Nguyên permit aux gens pauvres de mettre en valeur de nouvelles terres dans le Sud. C’était le temps où le pays Viêt était divisé en deux parties avec la rivière Gianh comme ligne frontière.  64. Người Tây phương sang Việt Nam buôn bán: Giữa thế kỷ 16, người Bồ Đào Nha, người Hòa Lan đến nước ta buôn bán. Sau đó người Anh, người Pháp cũng đến buôn bán với nước ta. Các giáo sĩ cũng bắt đầu vào truyền bá đạo Thiên chúa cho dân Nam. Western people engaged in commerce with Vietnamese: In the middle of 16th century, Portugish and Holland people went over Viet Nam to do business. After that, English, French also came over to trade with our country. The missionaries also started to preach Catholicism to Vietnamese. Les européens engagés dans le commerce avec des Viêtnamiens: Au milieu du 16ème siècle, virent d’abord au Viêt-Nam les portugais et les hollandais pour y faire des affaires puis plus tard les anglais et les français pour y faire du commerce. Les missionnaires aussi commencèrent à prêcher le catholicisme aux viêtnamiens.  65. Sự cấm đạo: Vì đạo Thiên chúa không thờ cúng ông bà, cha mẹ, khác với nền văn hóa cổ truyền Việt Nam, nên nhiều lần bị vua chúa cho là tà đạo, ngăn cấm. Khi Pháp bắt đầu tấn công Việt Nam, sự cấm đạo càng gay gắt, nhiều khi dẫn đến dùng cực hình, giết hại người vô tội. Religion suppression: Since Catholicism did not worship ancestors and parents, which was different from the Vietnamese traditional culture, the kings believed that Catholicism was a heresy and then forbid Catholic preaching. When French started to attack Viet Nam, the religious suppression was very intense with many cases of torturing and killing innocent people. Répression Religieuse: Puisque le catholicisme ne pratiquait pas le culte des ancêtres et des parents, ce qui était différent de la culture traditionnelle viêtnamienne, les rois crûrent que le catholicisme était une hérésie et interdirent alors la prédication du catholicisme. Lorsque les français commencèrent à attaquer le Viêt-Nam, la répression religieuse devint très intense avec de nombreux cas de torture et tuerie de personnes innocentes.  66. Chúa Nguyễn truyền đến đi Nguyễn Định Vương thì bị quyền thần Trương Phúc Loan chuyên quyền. Lợi dụng cơ hội, chúa Trịnh Sâm sai đại tướng Hoàng Ngũ Phúc đem quân vào đánh miền Nam. The Nguyen reign was installed to Nguyen Dinh Vuong, and then later Truong Phuc Loan controlled the government. Taking this advantage, Lord Trinh Sam ordered his general Hoang Ngu Phuc to lead troops over to attack the South. La couronne des Nguyên passa à Nguyên Dinh Vuong et plus tard Truong Phuc Loan contrôla le gouvernement. Prenant cet avantage, le seigneur Trinh Sâm ordonna à son général Hoàng Ngu Phuc de diriger les troupes pour attaquer le Sud.  67. Tây Sơn dấy binh: Năm 1771, đất Tây Sơn có 3 anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Lữ và Nguyễn Huệ khởi binh đánh lấy thành Qui Nhơn. Sau 3 anh em xin liên kết với chúa Trịnh rồi đem quân đánh chúa Nguyễn ở miền Nam. Cháu chúa Nguyễn là Nguyễn Ánh khởi binh đánh lại quân Tây Sơn. Nhưng sau quân Nguyễn Ánh thua to phải chạy ra Phú Quốc. Tay Son revolution: Year 1771, there were 3 brothers Nguyen Nhac, Nguyen Lu and Nguyen Hue from Tay Son, who raised troops to seize Qui Nhon city. Later three brothers aligned with Lord Trinh to lead troops to attack and kill Lord Nguyen on the south. Lord Nguyen’s grandson was Nguyen Anh raised troops to counter-attack Tay Son army. Nguyen Anh’s army was defeated. Nguyen Anh had to retreat to Phu Quoc. La révolution Tây Son: En l’an 1771, 3 frères Nguyên Nhac, Nguyên Huê et Nguyên Lu de Tây Son levèrent des troupes pour s'emparer de la ville de Qui Nhon. Plus tard, les trois frères s’alignèrent avec le seigneur Trinh pour diriger des troupes pour attaquer et tuer le Seigneur Nguyên au sud. Nguyên Anh, le petit-fils du seigneur Nguyên leva des troupes pour contre-attaquer l'armée de Tây Son. L’armée de Nguyên Anh fut vaincue. Nguyên Anh dut se replier à Phu Quôc.  68. Nguyễn Ánh cầu viện Pháp, Xiêm La: Nguyễn Ánh gởi hoàng tử Cảnh cho giám mục Bá Đa Lộc sang Pháp cầu cứu. Vì Pháp giúp quân và tàu chiến, Nguyễn Ánh phải dâng cửa Hội An và đảo Côn Sơn cho người Pháp. Ngoài ra, chúa Nguyễn còn xin cầu cứu nước Xiêm La (Thái Lan). Vua Xiêm cho 20 ngàn quân và 300 chiến thuyền sang giúp, cốt để tìm lợi ích về sau. Nguyen Anh seeking for help from French and Thai Lan: Nguyen Anh entrusted prince Canh to Bishop Alexander Rhodes to go to France and ask for help. Since French helped Lord Nguyen with troops and warships, Nguyen Anh had to give Hoi An port and Con Lon island to French. Lord Nguyen also asked for help from Xiem La (Thailand). King Xiem La sent 20 thousand soldiers and 300 warships over to help, but actually for their later interest. Nguyên Anh cherchant de l'aide des français et de Thai Lan: Nguyên Anh confia à l'évêque Alexandre de Rhodes le prince Canh pour aller en France demander de l'aide. Pour l’aide des français avec leurs troupes et navires de guerre, le Seigneur Nguyên dut leur céder le port de Hôi An et l'île de Côn Son. Le Seigneur Nguyên demanda également l'aide de Xiêm La (Thaïlande).Le roi Xiêm La envoya 20 mille soldats et 300 navires de guerre pour l’aider, mais en réalité pour ses intérêts ultérieurs.  69. Nguyễn Huệ phá quân Xiêm La: Quân Xiêm với 20 ngàn thủy quân tiến vào nước Nam. Nguyễn Huệ vào Gia định, nhử thủy quân Xiêm vào Mỷ tho rồi đánh một trận. Quân Xiêm đại bại tan tành, chỉ còn lại vài ngàn người phải chạy bộ về nước. Nguyen Hue defeated Xiem La army: Nguyen Hue advanced into Gia Dinh, lured Xiem navy to My Tho then defeated them. Xiem army was destroyed, only few thousand soldiers survived to run back their country. Nguyên Huê défit l’armée de Xiêm La: Nguyên Huê avança dans Gia Dinh, attira la marine de Xiêm à My Tho puis la vainquit. L’armée Xiêm fut détruite, seuls quelques milliers de soldats survécurent pour retourner dans leur pays.  70. Năm 1786, họ Trịnh mất nghiệp Chúa: Họ Trịnh truyền ngôi đến thời Trịnh Khải thì suy yếu vì tranh giành quyền lợi. Nguyễn Huệ lấy cớ phù Lê diệt Trịnh đem quân đánh chiếm thành Thăng Long. Chúa Trịnh tự tử chết. Year 1786, Trinh family lost their Lord’s authority: The authority of Trinh family, installed to Trinh Khai, was unstable due to their own competition for power. Nguyen Hue used “Supporting Le, eliminating Trinh” as the reason to lead troops to attack Thang Long capitol. Lord Trinh committed suicide. An 1786, la famille Trinh perdit son autorité de seigneur: L'autorité de la famille Trinh, jusqu’à Trinh Khai, fut instable à cause d’une concurrence interne pour le pouvoir. Nguyên Huê pris parti de « soutenir Lê pour éliminer Trinh » comme motif pour diriger des troupes pour attaquer la capitale Thang Long. Le seigneur Trinh se suicida. Trở Về Trang Gốc Lịch Sử Việt Nam Trở Về Trang Gốc Vietlist.us |
|
