Nghề Sản xuất muối   

                                     Bài Sưu tầm của PX K

Dùng xẻng xúc cát văng đều để cát hút nước biển,

Sau nhiều tiếng đồng hồ, nước biển bốc hơi, muối bắt đầu kết tinh trắng xóa cả cánh đồng. Muối dồn vào bao  để chuẩn bị đưa ra thị trường tiêu thụ .  

Theo tài liệu  của Hợp tác  xã Muối  Hoà Lạc  thì  năng xuất  thu hoạch  của mỗi gia đình  vào ngày nắng  bình quân  thu được  từ 80 đến 100 kg muối.

Vụ muối  chính diễn ra từ tháng tư đến tháng 8.   Trước vụ muối, hợp tác xạ  vận động   nhân dân  tu sửa ô nại, nâng cấp đường giao thông, hệ thống thuỷ lợi, vệ sinh môi trường, kho chứa muối.    

            Nghề sản xuất rượu Việt

                             Bài sưu tầm  PxK

  1-Rượu Trắng

Nguyên liệu

 Cất rượu

Nguyên liệu chính là các loại ngũ cốc có hàm lượng tinh bột cao thông dụng như gạo tẻ, gạo nếp, gạo lứt, gạo nương lúa mạch, ngô hạt, mầm thóc, sắn, hạt mít, hạt dẻ, hạt bo bo v.v. Về   gạo tẻ , có một số loại gạo tẻ ngon được lựa chọn nấu rượu như gạo cúc, gạo co, gạo trì, gạo ba trăng, gạo trăng biển, gạo tứ quý, gạo nhe, gạo bắc thơm, gạo tám, gạo nàng hương v.v. cho những chén rượu quý ngọt ngào hương vị.Nhưng các loại gạo nếp cho thành phẩm rượu rất thơm và có độ ngọt nhất định nên được ưa chuộng nhất. Có  rất nhiều loại gạo nếp như nếp cái hoa vàng, nếp bông chát, nếp ruồi, nếp mỡ, nếp mường, nếp sáp, nếp thơm, nếp hương, nếp ngự, nếp quạ, nếp cái, nếp tiêu, nếp sột soạt, nếp ba tháng v.v.

  Men rượu

Men rượu được chế từ nhiều loại thảo dược như cam thảo, quế chi, gừng, hồi, thạch xương bồ, bạch chỉ, xuyên khung, rễ ớt v.v. theo những bí quyết riêng của từng gia đình. Những công thức này cùng với kỹ thuật ủ men nhiều khi không truyền cho người ngoài nhằm giữ bí quyết chất lượng rượu độc nhất vô nhị. Những loại thảo dược này nhào trộn hỗn hợp với bột gạo, thậm chí cả bồ hóng và ủ cho bột hơi nở ra,   sau đó vo rồi  nắm từng viên quả nhỏ để lên khay trấu cho khỏi dính. Đem phơi thật khô và cất dùng dần

Cách nấu Rượu

 Người nấu rượu chú tâm,quy trình ủ men, kháp rượu, nguồn nước được sử dụng khi đồ nguyên liệu  vì  đấy là  những yếu tố  quyết định chất lượng thành phẩm rượu.Trong nồi chưng rượu người ta  phải khuấy trộn nhiều vì  sự khuấy trộn quan trọng cho chất lượng rượu. Quy trình chưng cất sẽ là rượu có nồng độ cồn tùy theo yêu cầu và dụng ý của người chưng rượu. Nếu muốn độ rượu thật cao cho một mục đích nào đó có thể đem rượu chưng tiếp lần 2, nếu muốn nồng độ thấp thì người ta phối trộn các nước rượu đậm nhạt vào nhau.  

Sản phẩm  Rượu

Rượu được đánh giá là ngon nhất khi có độ tinh khiết cao, trong vắt, sủi tăm lăn tăn, uống có mùi vị thơm, ngọt, cay, có độ cồn tương đối cao (từ 39 đến hơn 45 độ) nhưng êm dịu và không gây đau đầu. Theo truyền thống dân gian ngày xưa rượu có thể được cho vào chai nút lá chuối hoặc cho vào quả bầu nậm. Một số nơi cầu kỳ sau khi chưng cất xong còn đem rượu hạ thổ (chôn xuống đất) một thời gian để làm cho rượu "chín", uống vào có độ êm và thơm dịu.

Công dụng của rượu

Rượu để uống .   Rượu cũng ngâm dược thảo làm  rượu thuốc, và ngoài ra Rượu có thể làm gia vị cho một số thực phẩm. Người ta cần chút rượu để ướp, tẩy.  Những nước rượu cuối rất nhạt do độ cồn thấp, nhiều nước và đục màu nước vo gạo, sẽ được sử dụng làm dấm hay nước bỗng rượu, một loại gia vị dùng để nấu canh chua như canh cá, canh hến, canh riêu, hoặc một số món lẩu.

Hèm rượu (có nơi gọi là bỗng rượu hay bã rượu) là sản phẩm còn lại của nguyên liệu sau khi đã chưng cất, có thể sử dụng chăn nuôi và là một thức ăn gia súc, nhất là cho lợn ăn rất tốt. Các gia đình nấu rượu thường kiêm chăn nuôi gia súc để cải thiện thu nhập.

2-Rượu Cần

Rượu cần người Ê Đê

Nguyên liệu

Cái rượu được làm từ những loại ngũ cốc thông dụng như ngô (bắp), sắn (khoai mì), gạo nếp, gạo tẻ, hạt ý dĩ, hạt bo bo, hạt cào (một loại cỏ), kê v.v. Mỗi loại cho một hương vị ngọt ngào riêng,

Men rượu: men rượu được các dân tộc làm rất công phu từ những thứ lá và quả rừng sẵn có (gọi là men lá).  có tinh dầu, hoặc từ các loại thuốc bắc, gừng, riềng v.v. Những thứ lá và quả chủ yếu gồm có: bơ hinh ho, củ riềng, lá trầu không, quả ớt...Những thứ này được giã đều cho thật nhuyễn với gạo tấm, sau đó nắm thành từng miếng tròn dẹt như bánh rán, đem ủ với rơm, xếp từng lớp đều nhau. Khi đã ủ kỹ từ 15 đến 20 ngày có mùi men bốc lên họ đem phơi lên gác bếp cho khô.

Vật liệu chứa: ché (còn gọi là ghè)  hoặc chum, hũ, bình, chóe.

Ché đựng toàn bộ nguyên liệu đã ủ men. Trước đây người ÊĐê thường dùng các loại ché Tuk, ché Tang màu da lươn là những loại ché quý dùng trong dịp lễ lớn nhưng hiện nay họ chỉ dùng các loại ché thường như ché ba. Còn người M’nông thì dùng các loại ché mà họ gọi là Yang Bung, R’ Lungman.

Dụng cụ  uống :Cần tre, Cần trúc

 Cần dài cỡ một mét, được hơ lửa vuốt thẳng ra và đục thông ruột, sau đó lại được uốn cong. Các dụng cụ đong nước vào ché như ca, sừng trâu đục thủng đáy v.v.

Rượu Cần người Tây Nguyên

Nguyên liệu

Cái rượu được các dân tộc như K’Ho, Giarai, Rhade thường làm từ những loại ngũ cốc thông dụng như ngô (bắp), sắn (khoai mì), gạo nếp, gạo tẻ, hạt ý dĩ, hạt bo bo, hạt cào (một loại cỏ), kê v.v. Khi có lễ đặc biệt thì h ọ làm rượu bằng gạo nếp.

Men rượu: các dân tộc chế rất công phu từ vỏ cây hiam lấy trong rừng trộn với bột ớt, bột gừng, riềng, bột gạo, một số thứ lá và rễ cây khác, trộn với nước và vắt thành từng bánh nhỏ, phơi thật khô từ 10 ngày cho tới15 ngày Men này được gọi là men lá.

Vật liệu chứa: ché (còn gọi là ghè)  hoặc chum, hũ, bình, chóe.

Cách làm rượu

Phương pháp làm rượu thì  đơn giản: gạo nấu thành cơm rồi trộn với trấu, dàn mỏng rồi phơi. Men rượu được người dân tộc giã nhỏ rắc lên trên nia cơm, sau đó trộn thêm một lần trấu nữa rồi đổ vào ché trấu ủ từ 1 đến 2 ngày, lấy lá chuối khô ủ kín. Sau một tháng đem ra dùng, khi uống lót lá chuối tươi ở trên, đổ nước lá đầy ché, dùng cần cắm xuyên qua các tầng lá xuống đấy ché, uống cạn đến đâu lại chế thêm nước lã đến đấy.  

                        Nghề Thợ  Rèn

           Các   nghề tạm bợ

  Nghề ve chai              hàng rong                 bám lề đường             đạp xích lô